Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

Ryszard Knapek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8012-764-7

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

286

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Knapek, Ryszard. Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego. Red. . Katowice: Uniwersytet Śląski, 2016, 286 s. ISBN 978-83-8012-764-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Knapek, R.

T1 Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

PB Uniwersytet Śląski

PP Katowice

YR 2016

SN 978-83-8012-764-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 158358, author = "Knapek, Ryszard", editor = "", title = "Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego", publisher = "Uniwersytet Śląski", year = "2016", address = "Katowice", isbn = "978-83-8012-764-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Knapek, Ryszard

ED -

TI - Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

PB - Uniwersytet Śląski

CY - Katowice

PY - 2016

SN - 978-83-8012-764-7

ER -

Netografia (standard APA):

Knapek, Ryszard. Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego [baza danych online] Katowice: Uniwersytet Śląski, 2016 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/tropy-sekularyzacji-w-prozie-dwudziestolecia-miedzywojennego-ryszard-knapek-158358.

świadomość, sekularyzacja, dwudziestolecie międzywojenne, proza, historia intelektualna, narracje sekularne

"Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego" to opracowanie książkowe doktoratu bronionego w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej (promotor: prof. zw. dr hab. Józef Olejniczak). Zasadniczo skierowane jest do odbiorcy profesjona...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8012-764-7

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2016

Liczba stron:

286

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp /9
Rozdział 1. Powieść jako gatunek sekularny /21
Lektura wielkanocna /22
Praktyczna przeszłość wielkanocnej wędliny /28
Powieść i sekularyzacja etyki (i Boy) /32
Powieść jako wyparty inny religii /36
Podstępne zastępowanie /41
Nowoczesne epifanie – w stronę doświadczenia /42
Fikcja nie-do-wiary /44
Zmierzch bogów, czyli trudna dojrzałość powieści (Lukács) /48
Narodziny powieści z ducha sekularyzacji (Frye, Watt) /51
Powieść religijna (Bez oręża) /56
Doświadczenie religijne /61
Doświadczenie wewnętrzne a doświadczenie religijne /67
B�g-narrator i narrator-przyrodoznawca /69
Sekularny narrator i religijne pozostałości (Witkacy) /78
Narracje sekularne /80
Rozdział 2. Przygody szkolnego umysłu. Sekularyzacja świadomości i historia intelektualna /85
Wprowadzenie /85
Nauka i religia: konfrontacja (pierwsze rozpoznanie) / 88, Out of joint / 93, Z duńskiego dworu do galicyjskiego gimnazjum /97
Lektury /99
Polska zdziecinniała / 104, Peiper: niedokończona profanacja / 107, Sienkiewicz, czyli Bóg? / 109, Człowiek oczytany i człowiek intelektu / 111, Sienkiewiczowski motłoch / 114, Apokryf nowoczesny / 115, Modlitwa, która nie egzorcyzmuje zmór / 120, W stronę etyki / 121, Sienkiewicz, czyli styl / 125, Posiadanie zmarłego ojca /129
Instytucje /131
Rewolucja Gałkiewiczowska / 139, Katecheta, czyli władza świecka i duchowa / 143, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego / 148, Józio Barącz chce zostać księdzem /151
Nauka i religia: konfrontacje /160
Przyroda przeciw przyrodoznawstwu / 166, Ptaki / 168, Małpy w szkole / 171, Statyczny porządek nauki / 174, Dynamiczny porządek nauki / 181, Etyka, czyli religia w obrębie samego rozumu / 184, Nauka jako nowa wiara / 186, Generalizacje /188
Rozdział 3. Narracje sekularne i narracje o sekularyzacji /193
Czy w szkole dyrektora Piórkowskiego nie uczy się religii (i biologii)? /194
Szkoła jako religia zsekularyzowana / 198, Ateistyczna powieść i powrót wypartego Boga / 199, Hipotezy /201
Religijne obrazowanie i sekularyzacja – postrzeganie miasta w Bezrobotny Lucyferze Aleksandra Wata /203
Potrójne spojrzenie / 203, Sekularyzacja i odczarowanie / 205, Kłopot z obrazowaniem / 209, Miasto nowoczesne, czyli porządek nie do utrzymania /210
Jak nowoczesność wypierała (się) diabła? Wat, kino, odczarowane i niesamowite /213
Człowiek faustyczny i człowiek odczarowany / 213, Lucyfer, który jest Mefistofelesem / 216, Powrót wypartego / 219, Faust i widmowe media / 221, Przemysł kulturalny /224
Doświadczenie religijne i dwie fantazmatyczne role kobiece /225
Czy religia ma płeć? / 225, Męskie sprawy i kobiece role / 226, Religia jest kobietą /233
Powieść jako pole doświadczeń – religia w Pożegnaniu jesieni Stanisława Ignacego Witkiewicza /238
Realizm w stronę metafizyki / 238, Z powrotem do materiału historycznego / 241, Religia z uczucia metafizycznego / 242, Religia w Pożegnaniu jesieni / 244, Wyprztyk, czyli instytucja / 245, Hela, czyli doświadczenie / 248, Atanazy, czyli język i kulturowa determinacja /252
„Garaż Męki Pańskiej”. Sekularyzacja jako kategoria socjologiczna w Pasjach błędomierskich Jarosława Iwaszkiewicza /254
Fabuła i kategorie nowoczesności / 257, Ubogi duch kapitalizmu / 259, Żart marksistki / 260, Bohaterowie i zmierzch bogów / 262, Narracja i tradycja / 264, Garaż Męki Pańskiej, czyli język przeciwko sekularyzacji /265
Zakończenie. Tropy sekularyzacji /267
Bibliografia /271
Summary /279
Zusammenfassung /281

Lekturawielkanocna

giczne,czynawetzespółtekstówsproﬁlowanychobrazoburczo,odgry-

wajątylkopośledniąrolęwtymsporze.Zasadniczejestnatomiastto,co

powieśćrobizrzeczywistością,toznaczyjakjąkonstruujeijakinadaje

jejstatus.Kluczowewtejsprawiejestpojęcieﬁkcji,rozpatrywanewopo-

zycjidoprawdy,aleuwalniającesięztejzależności.Rozważymyto

wkonkretnejanalizie,stopniowoodpojedynczegoprzypadkuzbliżając

siędobardziejogólnychprzekonań.

StudiumtegokonﬂiktujestpowieśćJanaParandowskiegoNiebo

wpłomieniach-historiauczniagimnazjum,którypolekturzeŻywota

JezusaErnestaRenanaprzechodziradykalnąprzemianęduchowąiinte-

lektualną-odchodziodtradycyjnejreligiichrześcijańskiej,przechodzi

czasrozwojuiwalki,budujesobieświatopoglądopartynanauceiwar-

tościachhumanistycznych.Wpierwszychzdaniachrozdziału,wktórym

zdecydująsięlosyTeoﬁlaGrodzickiego,obserwujemyniewinniewyglą-

dającywpośpiesznejlekturzeobrazek:

WWielkąSobotęradcaGrodzickiwyszedłzsynemnaBożeGroby.Teo-

ﬁlzamiastpłaszczawziąłpelerynę,abyukryćksiążkę,którąchciałzmie-

nićwwypożyczalni.ByłatoStarabaśń,októrejmyślałzrozrzewnieniem

ijakbyzwdzięcznościązaciepłykolorytniedościgłejprzeszłościpolskiej,

zaszumwielkichlasów,zapachmioduiogromnychilościnmięsiwa”;samo

tosłowobudziłownimgłódikazałomyślećowybornejdomowejwędli-

nie,którejsmakjużprzeczuwał2.

Pewneznaczeniemaliczbamnoga-nBożeGroby”

.Niemajednego

GrobuPańskiego,niemawięcmiejscapielgrzymowaniaiczuwania,

niemarzeczywistegoobiektumisteriumtremendum,jesttylkospacer

wśródmnogościipotrzebazobaczeniawszystkiego,ledwienamiastka

doświadczenia-symulakrum.Monoteistycznareligiaprzyjmujewięc

formęnpoliteistycznej”turystyki.Jestnatomiastjednawypożyczalnia,

którajestwyraźnymiświadomym,choćukrytymprzedojcemcelem

bohatera,którywtrakciepielgrzymkiintencjonalniegubisięwtłumie,

żebyoddzielićsięodojcaizdążyćdowypożyczalniprzedjejzamknię-

ciem.Dostrzegamyrozrzedzeniesięmonistycznychpodstawświata

2J.Parandowski:Niebowpłomieniach.W:Idem:Dzieławybrane.T.1.Warszawa

1957,s.504-505.

Brak wyników

Tropy sekularyzacji w prozie dwudziestolecia międzywojennego

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra