Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Cytowska,Trudnedrogiadaptacji,Kraków2012
ISBN:978-83-7850-051-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
40
Rozdział1.Rozważanianadadaptacjąwobszarzenaukoczłowiekuispołeczeństwie
aleteżjakoautoreferencja(samoodnoszenie)–dostrzeganesąwprzebiegu
procesuadaptacjiipozwalająokreślić,jakdziałasystem.
1.2.Socjologiczneteorieoadaptacji
Socjologiajakonaukaspołecznazajmujesięprzedewszystkimba-
daniem,rozumieniemiwyjaśnianiem,czymjestspołeczeństwo.Człowiek
uważanyjestzwyklezaelementstrukturyspołecznejidoniosłośćjegowpły-
wównaowestrukturyjestbardzoróżnieokreślanawposzczególnychteoriach
socjologicznych.Zperspektywyrelacjijednostka–społeczeństwopojęcie
adaptacjispołecznejwsocjologiizwyklejestujmowanejednostronniejako
procesdostosowywaniasięjednostkilubgrupydofunkcjonowaniawzmie-
nionymśrodowiskuspołecznymobejmującyprzekształceniajejwewnętrz-
nejstrukturyi(lub)sposobówdziałania.Owoprzekształceniewewnętrznej
strukturyoznaczacałkowitąlubczęściowąreorientacjępsychologicznąjed-
nostki(lubreorientacjęsubkulturygrupy)polegającąnaprzejęciuwartości
inorm,sposobówdefiniowaniasytuacjiorazwzorówzachowańobowiązu-
jącychwnowymśrodowisku.Przekształceniesposobówdziałaniamożebyć
rezultatemtychzmianlubmożeoznaczaćjedyniezewnętrznedostosowanie
siędozmienionychwarunków(Olechnicki,Załęcki2000).
Wsocjologicznymujęciuadaptacjichciałabymwyróżnićteorieikoncep-
cjewedługnastępującegoklucza:
1.Teoriepodkreślającejakopotencjaładaptacyjnyprocesyimechanizmy
regulującerównowagęwewnątrzspołeczną–międzyjednostkąispołe-
czeństwem:
–wytwarzaneprzezspołeczeństwo(minimalizacjawpływujednostki),
–którychźródłotkwiwczłowieku(minimalizowaniewpływówspołe-
czeństwa).
2.Teoriesamoorganizacjirozwojowejsystemów–adaptacjajakorezultat
wewnętrznegodoskonaleniairozwojusystemuspołecznego.
Dopierwszegonurtunależyzpewnościązaliczyćteoriestrukturalno-
-funkcjonalne.Społeczeństwotraktujesiętutajjakonadrzędnącałośćwsto-
sunkudojednostki.Systemspołecznyjestregulowanyprzezfunkcje,których
spełnieniepozwalazachowaćjegostabilność.Zagłównychprzedstawicielitej
orientacjiuznajesięTalcottaParsonsaiRobertaK.Mertona10.
10RobertK.Merton(2002)wprowadzapojęciedysfunkcjinaoznaczenietychelementów,które
wnosządosystemunapięciaisprzeczności,przezcoprzyczyniająsiędopowstawaniakon-
iktu.MyślenieMertonajestdwuczłonowe:dotyczykulturyistrukturyspołecznej.Kultura,
