Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
13
setekosóbbadanychprzyzastosowaniunajnowocześniejszychmetodpomiaro-
wych,korygujewynikPoffenbergerazaledwieo…jednąmilisekundę.Nieczte-
rysigma,lecztrzy...
***
Pionierzypsychofizjologiipoświęcaliwieleuwagikwestiiprędkościpropa-
gacjiimpulsówwewłóknachnerwowych.Poffenberger(1912)szczegółowo
relacjonujewynikilicznychprac,którychautorzystaralisięrozmaitymisposo-
bamioszacowaćszybkośćtransmisjipobudzeniawewłóknachnerwówobwo-
dowych.Mimoznacznychżnicwmetodachiczasembardzorozbieżnych
wynikówwiększośćbadańpotwierdzałatrafnośćpierwszegoszacunkuHerman-
navonHelmholza,którymierzącprędkośćpropagacjipobudzeniawnerwie
kulszowymżabyuzyskałwynik27m/s.Nieznanybyłjednakczastracony
wprocesachośrodkowych,którywydawałsiępsychofizjologomprzełomuXIX
iXXwiekuszczególnieinteresujący,bomógłdaćwyobrażenienatematzłożo-
nościnerwowegosubstratuprocesówcentralnych.Nowedanesugerowały,że
aksonyidendrytysąsiadującychkomóreknerwowychsąrozdzielne,falsyfiku-
jącteorięsiecinerwowejGerlachaz1870r.(Poffenberger,1912),zakładającą
bezpośredniąłącznośćwszystkichelementówośrodkowegoukładunerwowego.
Wyglądałonato,żeneuronysąodsiebiepooddzielanebliżejnieokreślonymi
obszaraminieciągłości,którenazwanosynapsami.Zakładano(jakżenowocze-
śnie),żezmianyłącznościmiędzykomórkaminerwowymiwskutekmodyfikacji
połączeńsynaptycznych,mogąstanowićpodstawęuczeniasięiformowania
nawyków,atakżeinnychprocesówcentralnych.Źródławielkich(wporównaniu
zszybkościąperyferycznejtransmisjinerwowej)opóźnieńwprocesachośrodko-
wychupatrywanowłaśniewsynapsachoddzielającychkomórki,stąddużeteo-
retyczneznaczeniepytaniaoczastraconypodczasprzejściapobudzeniaprzez
synapsę.
NatowłaśniepytaniestarałsięPoffenbergeruzyskaćodpowiedź,mierząc
żnicęszybkościskrzyżowanejinieskrzyżowanejreakcjiprostej.Oczekiwał,
żejegometodapozwolilepiejniżinneocenićczastraconywprocesachośrod-
kowych.Badaczpisze,żedrogaskrzyżowana2jestprzypuszczalniedłuższa
ojednąlubwięcejsynaps,jednakszybkozapomniałoowym„lub”.Najbliższa
byłamuzapewnemyśl,żejegoproceduraumożliwiaoszacowanieczasutraco-
negowpojedynczejsynapsie3.
Patrzączdzisiejszejperspektywy,trudnouznaćbadaniaPoffenbergeraza
znaczącyprzyczynekdopoznaniamechanizmówprzewodnictwasynaptyczne-
go.Pewniepozostałybyonezaledwiehistorycznąciekawostką,gdybynieto,że
2Terminu„drogaskrzyżowana”używasięskrótowonaoznaczenieprzypuszczalnejdroginer-
wowejzaangażowanejwrealizacjiskrzyżowanejreakcjiprostej,czylitakiej,wktórejosobabadana
reagujerękąprzeciwległądostronyekspozycjibodźca.Nienależyłączyćtegopojęciazeskrzyżo-
wanymiinieskrzyżowanymiwłóknamipiramidowejdrogiruchowej.
3Zważywszy,żetypowazwłokazwiązanazelektrochemicznymprocesemsynaptycznymwy-
nosi,jakdziświemy,odkilkudziesiątychczęścimilisekundydokilkumilisekund,szacunek
Poffenbergera(czterymilisekundy)jestzupełniezadowalającymprzybliżeniem.