Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcjazadańrozwojowych
13
trudnościwprocesierealizacjikolejnychzadań”(Havighurst,1948,s.2).Skutecz-
narealizacjazadaństanowićwięcbędzieopoczuciudobrostanupsychofizycznego
osoby,poważnetrudnościwichopanowaniuzaśstanąsiępowodemdyskomfortu,
dystresupsychicznegoizwiększonegozapotrzebowanianawsparcie,wtymrów-
nieżpomocpsychologiczną(Sokołowska,2015).Niespełnieniezadańrozwojowych
charakterystycznychdladanegookresumożewyzwalaćdezaprobatęspołeczną.
Źródełzadańrozwojowychautorkoncepcjiupatrywałwmechanizmachbiolo-
gicznychzwiązanychzdojrzewaniemfizycznymorganizmu,oczekiwaniachspołecz-
nychorazosobistychstandardachwyznaczanychprzezprzyjętewartościikształ-
tującesięnowesposobypostrzegania,rozumieniaiinterpretacjidoświadczanych
zdarzeń.Zakładał,żekażdezwyróżnionychzadańjestrównieważnedladalszego
rozwoju,aposzczególnefazyniezmierzajądoosiągnięciajakiegośostatecznegocelu
(Malina,2014).Treśćzadańrozwojowych,przedktórymistajeosoba,zależyodzmian
zachodzącychwjejorganizmieiprzemianotoczeniaorazpoziomukompetencjipo-
zyskanychwpoprzednichfazach.Tymsamymkoncepcjatauwzględniatrzypodsta-
wowekontekstyrozwoju,którymisą:naciskibiologiczne(wzrostorganizmu,dojrze-
wanie,starzeniesię),naciskispołeczne(wymaganiaśrodowiskoweikulturowe)oraz
aktywnośćwłasnajednostki(Sokołowska,2013).Napięciewtriadziesoma-polis
-psychejestdoświadczaneprzezjednostkęjakowewnętrznykonfliktiwyzwalasilne
negatywnenapięcieemocjonalne,któreosobastarasięzredukować.Zuwaginato,
żeaktualnieposiadanekompetencjesąniewystarczającedosprostanianowymwy-
zwaniomrozwojowym,dochodzidosytuacjikryzysowejpowodującejpoczątkowo
pogorszeniefunkcjonowaniaosoby,anastępnieopanowanieprzypomocyotoczenia
nowychsprawności(Brzezińska,2005).
Zadaniarozwojowezmieniająsięwontogenezieiniezależnieodróżnicindy-
widualnychmożnaorientacyjnieprzewidziećczasichwystąpienia.Ramyczasowe,
wktórychpojawiająsiędanezadaniarozwojowe,sąokreślaneprzezśrodowi-
sko,wktórymosobafunkcjonuje.Normyspołecznetypowedladanegokręgukul-
turowegowyznaczajątempoprzechodzeniadonastępnychstadiówipodejmowania
kolejnychwyzwańzwiązanychzodgrywaniemról,jednocześniespołeczeństwosamo
podlegadynamicznymprzemianomstrukturalnym,którezwrotnieoddziałująna
temporozwojuposzczególnychjednostek.RobertJ.Havighurstpodkreślałkoniecz-
nośćuwzględnianiawprocesachwychowawczo-edukacyjnychodmiennościkultu-
rowejispołeczno-ekonomicznejuczniów,gdyżzauważył,żeróżnicewtychobsza-
rachwpływająnafaktycznąrealizacjęzadańrozwojowych,jakrównieżwwysokim
stopniudeterminująokresykrytycznerozumianejakonajbardziejoptymalnyczas
doichopanowania.Naprzykładczas,naktóryprzypadawzorcowyokreskrytyczny,
ifaktycznymomentrealizacjidanegozadaniarozwojowegomogąsięróżnićwza-
leżnościodkultury,płciluborientacjiseksualnej.Jednegoucznianaciskispołeczne
mogąbowiempobudzićdoosiągnięcianiezależnościuczuciowejodrodzicówwe
wczesnymwieku,podczasgdyinny,wychowanywodmiennejkulturze,będziewyżej
