Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Niepełnosprawnośćwzrokuwkontekścierozwojuwbiegużycia
oddziaływaniomśrodowiska,azarazempoprzezswojedziałaniamożedokonywać
jegoprzekształceń.Takujmowanyrozwójnieodnosisięzatemjedyniedozmian
poszczególnychfunkcjipsychicznych,leczzakładacałościowąperspektywęwana-
liziepsychospołecznegofunkcjonowaniaczłowieka,którauznawanajestzaszcze-
gólnieistotnąwomawianiuibadaniuproblemówzwiązanychzwystępowaniem
niepełnosprawności.
Wsytuacjiwrodzonegouszkodzeniaorganizmulubutratysprawnościwokreś-
lonejfazieżyciazwiązkimiędzysomąapsychenabierająszczególnegoznaczenia.
Obniżonasprawnośćlubpogarszającysięstanzdrowiatozasobyindywidualne,które
mogąutrudniaćnabywaniewłaściwychdanemuokresowiżyciaumiejętnościispro-
stanieoczekiwaniomspołecznymkierowanymdoosóbwokreślonymwieku.Zgod-
niejednakzujęciemcałożyciowym,rozwójosobyzniepełnosprawnościąmacharak-
terpluralistycznyiniejestdeterminowanyjedynieprzezczynnikibiologiczne,więc
uosóbotymsamymstopniuirodzajudysfunkcjinieprzebiegawedługjednego,uni-
wersalnegowzorca.Przebiegdrogibiograficznejkształtowaćbędziewdużejmierze
aktywnośćwłasnaosoby,którastanowijedenzpodstawowychczynnikówrozwoju
orazwarunkówefektywnościprocesurehabilitacji(Bręczewski,2010).Istotnybędzie
równieżzakresicharakteruzyskiwanegowsparcia,którewsytuacjiniedostatków
wzasobachindywidualnychbędącychnastępstwemuszkodzeniaorganizmumoże
skuteczniewspomagaćjednostkęwrealizacjikolejnychzadańrozwojowych,zapo-
biegajączaburzeniomi(lub)opóźnieniomwtymobszarze(Konarska,2010b).Jedną
zteoriiwykorzystywanąprzezbadaczy(Witkowska,BidzińskiiKurtek,2010;Tylew-
ska-Nowak,2011)doanalizysytuacjiżyciowejdzieci,młodzieżyiosóbdorosłych
zniepełnosprawnościąjakostalerozwijającychsiępodmiotów,uktórychdysfunkcja
organizmumożewspecyficznysposóboddziaływaćnazakres,kierunekidynamikę
zmian,jestkoncepcjazadańrozwojowychRobertaJ.Havighursta(1948,1981).
Koncepcjazadańrozwojowych
RobertJ.Havighurst(1948)postawiłtezęukazującąrozwójczłowiekajakoproces
przechodzeniaodjednejfazydonastępnej,przyzałożeniu,żenakażdymzkolej-
nychetapówjednostkarozwiązujetypowedladanegookresuproblemyokreślane
jakozadaniarozwojowe.Definicjazadaniarozwojowegopozostajeniezmienionaod
czasujejstworzeniaprzezautora,czyliodokoło1943roku,kiedytozostałaużyta
wnotatcenZadaniarozwojowenastolatków”przygotowanejdlakomitetuUniwersy-
tetuHarvardadlacelówraportuzatytułowanegonOgólnewykształceniewwolnym
społeczeństwie”(Havighurst,1980).Wzaproponowanymprzezautoraujęciuzada-
nierozwojowetonzadaniewyłaniającesięwkonkretnymokresieżyciaczłowieka,
któregopomyślnarealizacjaprowadzidoszczęściaorazsukcesuprzywypełnianiu
celówzpóźniejszychetapówżycia,aporażkadopoczucianieszczęściaipoważnych
