Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Realnośćubezpieczenianiemożemiećrelatywnegocharakteru.Jestonaimperatywem
(bezwzględnymwymogiem),któregospełnieniewarunkujeekonomiczno-społecznysensistnienia
instytucjiubezpieczenia.
Nastrażyrealnościubezpieczeniastojąnormyprawneorazsystemsądowniczy.Chodzitugłównie
oustawęodziałalnościubezpieczeniowejiprzepisykodeksucywilnego.Gwarancjerealności
ubezpieczeniadopełniastosowanawprawieubezpieczeniowymreguła,żewszelkieniejasności
wogólnychwarunkachubezpieczenia(owu)należytłumaczyćnakorzyśćubezpieczającego.Istotnąrolę
wrealizacjizasadyrealnościochronyubezpieczeniowejspełniainstytucjaRzecznikaUbezpieczonych.
Prawnymaspektomrealnościubezpieczeniatowarzyszągwarancjeekonomiczne,czyliprofesjonalizm
kalkulacjiskładkiubezpieczeniowejorazwłaściwapolitykafinansowazakładówubezpieczeń.Kalkulacji
składekpowinnidokonywaćspecjaliściwysokiejklasy(aktuariusze).Składkajestbowiemgłównym
źródłemzasilaniafunduszyubezpieczeniowych.Ustalenieskładkinazbytniskimpoziomiestwarza
zagrożeniedlarealnościochronyubezpieczeniowej.
Gwarancjąegzekucjiwskazanychprzezsądowynakazroszczeńjestposiadanieprzezdłużnika(zakład
ubezpieczeń)majątku.Ztegoteżwzględuubezpieczycielpowiniendysponować,odpowiednim
dooferowanychgrupubezpieczeń,kapitałemgwarancyjnymipokryciemmarginesuwypłacalności
środkamiwłasnymi.Pojęciatezostanąwyjaśnionewdalszejczęścipodręcznika.
Zgodniezzasadąpowszechnościochronyubezpieczeniowej,systemubezpieczeńpowinienbyć
takzorganizowany,abykażdejzainteresowanejosobieumożliwićkorzystanieztegourządzeniawmiarę
pojawiającychsiępotrzeb.Zusługubezpieczeniowychkorzystajązarównogospodarstwadomowe,jak
ipodmiotygospodarczelubinstytucje,aofertaubezpieczeniowapowinnaewoluowaćwkierunku
pozwalającymnazaspokojeniecoraztonowychpreferencji.
Opowszechnościkorzystaniazochronyubezpieczeniowejdecydujewieleczynników,awśródnich:
świadomośćubezpieczeniowa,poziomzamożnościspołeczeństwa,poziomrozwojugospodarczegokraju
itp.Napowszechnośćochronyubezpieczeniowejnajwiększywpływma–jaksięwydaje–świadomość
ubezpieczeniowa.Tadeterminantajestbowiemtąwartościąspołeczną,któradecydujeowielkości,
zakresieistrukturzezarównoaktualnego,jakipotencjalnegorynkuusługubezpieczeniowych.Wzrost
poziomuświadomościubezpieczeniowejdeterminujepopytnausługęubezpieczeniową.Wprzypadku
zbytniskiegopoziomuświadomościubezpieczeniowejpaństwomoże–poprzezsystemubezpieczeń
obowiązkowych–wymusićniejakopopytnausługiubezpieczeniowe.Ubezpieczeniatedotyczągłównie
ryzykpowszechnych,którychistnieniepowodujewysokistopieńzagrożenia.Wprawdziezasada
powszechnościjestnajpełniejrealizowanawubezpieczeniachobowiązkowych,alepowszechnośćtajest
tukształtowanasztucznie(wymuszonedziałaniaustawodawcze).Ponadtoistnienieubezpieczeń
obowiązkowych–jakkolwiekopartenawyższychprzesłankachspołeczno-gospodarczych–wydajesiębyć
sprzecznezkanonamigospodarkirynkowej.Wgospodarcetejkażdypodmiotpowinienczerpaćkorzyści
zeswojejprzezorności,alerównieżponosićpełnąodpowiedzialnośćzajejbrak.Wtejsytuacjirealizacja
zasadypowszechnościubezpieczeniowejbędzietymlepsza,imprecyzyjniejiszybciejfirmy
ubezpieczeniowebędądostosowywaćswojąofertędoświadomychwymagańklienta.Niechodzi
tujedynieowprowadzenienarynekszerokiejgamyproduktówubezpieczeniowych,alerównież
oulepszanieproduktówjużistniejących.
Powszechnośćochronyubezpieczeniowejmożedotyczyćtrzechpłaszczyzn:podmiotowej(zpunktu
widzeniapodmiotówkorzystającychzochronyubezpieczeniowej),przedmiotowej(związanej
zubezpieczanympodmiotem),rodzajowej(dotyczącejrodzajówryzykobjętychubezpieczeniem).
Dodaćnależy,żeniechodzituokorzystaniezochronyubezpieczeniowejprzezwszystkich(termin:
powszechność),wzakresiewszystkichposiadanychprzedmiotóworazwszystkichzagrażających
imryzyk,aleotakiefunkcjonowanieiorganizacjęubezpieczeń,którekażdejzainteresowanejjednostce
dawałybymożliwośćkorzystaniawmiaręodczuwanychpotrzeb,wodniesieniudointeresujących
jąaspektówirealniezagrażającychjejryzyk.
Zasadapełnościochronyubezpieczeniowejrealizujesiępoprzezwysokośćodszkodowania
(wprzypadkuubezpieczeńmajątkowych)lubświadczenia(wubezpieczeniachosobowych).Wmyśltej
zasadyochronaubezpieczeniowapowinnazapewniaćkażdemuubezpieczonemutakipoziompokrycia
stratlosowych,jakiwynikazjegoindywidualnejpotrzebyoraznajakipozwalają–wdanychwarunkach
–względyspołeczno-gospodarczejpolitykipaństwa.Takiepodejściedotyczytychprzypadków,wktórych
przedmiotemubezpieczeniasąmajątekiprawamajątkowe.Wubezpieczeniachnażycie,zewzględu
nabrakwartościprzedmiotuubezpieczenia,niemożnamówićokompensacjiponiesionychstrat.
Wubezpieczeniachdóbrosobistychuznajesię,żesąonebezcenne,awięcwartośćstratnigdyniemoże
byćwpełniskompensowana.
Wubezpieczeniachmajątkowychmożliwejestokreślenieobiektywnejlubprawdopodobnejwartości
utraconegomajątkulubpraw.Warunkiubezpieczeniapowinnyzatemumożliwiaćodszkodowanie
napoziomiekompensującymponiesione–wwynikurealizacjiokreślonegozdarzenialosowego–straty.
Tylkowtedymożnamówićozastąpieniuniepewnejdużejstraty,pewnymmałymciężarem,czyli
składką.Stanowitoprzecieżistotęochronyubezpieczeniowej.
Zasadapełnościochronyubezpieczeniowejprzyjmujezapunktodniesieniapojęcieszkody.Wprawie
cywilnymzaszkodęuważasięwszelkiuszczerbek,jakiegodoznajemajątekposzkodowanego.Szkoda
możebyćbezpośrednia(gdydotyczyrzeczywistegouszczupleniamajątkuwrazznarzutemkosztów,
któremusiponieśćposzkodowanywzwiązkuzeszkodą)lubpośrednia(gdyszkodawystąpiła
wpostaciutraconychkorzyści,tj.tego,comógłbyuzyskaćposzkodowany,gdybyszkodaniewystąpiła).
Takwięcpojęcieszkodyjestprzezpraworozumianedosyćszeroko.Pełnepokrycieszkód(bezpośrednich