Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wprowadzenie
wydarzeńuchodźczychzokresunaprzykładIlubIIwojnyświatowej18,nie
tylkodlatego,żezostanąwypartezpamięci,aleteżdlatego,żemogąpojawić
sięjeszczewiększeniżdotądruchyludności.
Proponujętusproblematyzowaniewszystkichkwestiizwiązanychzuchodź-
stwem,refleksjęzarównonadprzyczynamimigracjiprzymusowychwAfryce
jakoskutkiemglobalnychnierówności,wojenikonfliktów,jakinaddotych-
czasowyminieudanymisposobamirozwiązywaniatychproblemówwopar-
ciuozachodnieideehumanitaryzmu.Wszczególnościdotyczytopraktyk
przetrzymywaniauchodźcówprzezlatawobozach,będącychprzekleństwem
całegosystemuichochrony.Stawiamtusobiezacelprzemyślenierazjesz-
czeistotywspółczesnegohumanitaryzmu,uwikłanegowsprzecznościitak
bezradnegowobeccierpień,któreobiecywałusunąćnietylkowprzypadku
uchodźców19.
*
Mojapracamieścisięwnurcietakzwanychstudiówuchodźczych(refugee
studies),zzałożeniainterdyscyplinarnych(choćzdominowanychgłównieprzez
antropologię,socjologię,prawoinaukiopolityce),wiążącychsięjednak
równiedobrzezproblematykąhistoryczną,geograficzną,społeczną,demogra-
ficzną,psychologiczną,medyczną,ekonomiczną,politycznączyekologiczną.
Todziedzinastosunkowomłoda,powstałazpoczątkiemlatosiemdziesiątych
XXwieku
20
.AmerykańskipolitologBarrySteinjużwówczasproponował
ujęciefenomenuuchodźstwawkonstrukttzw.doświadczeniauchodźczego
(refugeeexperience)zakładającego,żeposzczególnychuchodźcówmimoprzy-
należnościdoróżnychgrupiindywidualnychhistoriiłączyjednakpewne
USA,polegającenaodsyłaniuuchodźcówdokrajówpochodzenia,wmomenciegdyich
liczbaprzekroczyłajużmożliwościichszybkiejadaptacji,skuteczniezatrzymałytemigracje.
WcześniejjednakStanyZjednoczoneprzyjęłyok.3mlnludzi.
18MamtunamyślichoćbyniedawnoponownieodkrytewPolscehistoriez1915r.oprzymu-
sowychprzesiedleniachludnościzPodlasia,obejmująceexoduswgłąbRosjiok.3mlnludzi;
A.Prymaka-Oniszk,Bieżeństwo1915.Zapomnianiuchodźcy,Wołowiec2016.
19Postulowałtom.in.francuskiantropologMichelAgier.Patrz:M.Agier,Gérer…,op.cit.
Patrztakże:G.Verdirame,B.Harrell-Bond,RightsinExile.Janus-FacedHumanitarianism,
NewYork–Oxford2005.
20ZapoczątekstudiówuchodźczychnaZachodzieprzyjmujesięwydaniew1981r.specjal-
negonumerunInternationalMigrationReview”wcałościpoświęconegouchodźstwu,gdzie
badacze,tacyjakBarrySteiniSilvanoTomasi,zaproponowalicałościowe,interdyscyplinarne
spojrzenienatęproblematykę;B.Stein,S.Tomasi,Forward,nInternationalMigrationReview”
1981,15(1),s.5–7.
