Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
17
wspólnedoświadczenie,którerodziichokreślonezachowania
21
.Wcześniej
antropologStephenKellerująłtodoświadczeniewformiekolejnoposobie
następującychstadiów(stagesofrefugeeexperience):oddostrzeżeniazagroże-
nia,poprzezpodjęciedecyzjioucieczce,wędrówkędomiejscaschronienia
doewentualnejrepatriacji,osiedlenialubprzesiedleniadoinnegojeszcze
miejsca,kończącnaadaptacjiiakulturacji22.AntropolożkiBarbaraHarrell-
-BondiEftichiaVoutiraujęłyrzeczpodobnie:odwołującsiędokoncepcji
nrytuałówprzejścia”ArnoldavanGennepaiVictoraTurnera
23
,definiowały
uchodźcówjakoosoby,którenprzeszłyprzezbrutalnyrytseparacjiidopóki
niezostanąwłączenijakoobywateledospołeczeństwakrajuprzyjmującego
(lubniepowrócądokrajupochodzenia),znajdująsięwfazieprzejściowej,
wstanieswoistejliminalności”.Tenstanzawieszenia,byciapomiędzy,naprogu
(odłac.limenpróg)nmożemiećcharakternietylkoprawnyczypsycholo-
giczny,alerównieżspołecznyiekonomiczny”24.Taantropologicznadefinicja
wprzeciwieństwiedoujęćpolityczno-prawnychmazaletę,żejestotwarta
namożliwieróżnorodnesytuacje,ogólnierzeczbiorąc,lepiejujmujeistotę
uchodźstwa,choćzprawnegoipraktycznegopunktuwidzenia,niestawiając
wyraźnejgranicymiędzyposzczególnymirodzajamimigracji,utrudniłaby
tylkoitakniedoskonałąichochronę.
Niektórzyantropolodzykrytykowalijużwspomnianykonstruktdoświad-
czeniauchodźczego,któryichzdaniemprowadziłczęstodozbytdalekoidących
generalizacjiiuogólnień
25
.Zwracanouwagę,żeprzypisywanieuchodźcom
swoistegotypupsychologicznegowpraktyceprowadzidobrakurozpoznawa-
niaindywidualnychpotrzebkażdegoznich,skutkującbrakiemadekwatności
kierowanychdonichprogramówpomocowych26.Mającnauwadze,żerolą
21B.Stein,TeRefugeeExperience.DefiningtheParametersofaFieldofStudy,nInternational
MigrationReview”1981,15(1–2),s.320–330.
22S.Keller,UprootingandSocialChange.TeRoleofRefugeesinDevelopment,Delhi1975.
23
A.vanGennep,Obrzędyprzejścia,Warszawa2006,[wyd.oryg.1909];V.Turner,Proces
rytualny,Warszawa2010[wyd.oryg.1969].
24B.Harrell-Bond,E.Voutira,AnthropologyandtheStudyofRefugees,nAnthropologyToday”
1992,8(4),s.7.
25Szczególniezwracalinatouwagę:RogerZetter(RefugeesandRefugeeStudiesALabeland
Agenda,nJournalofRefugeeStudies”1988,nr1,s.1–6),EmanuelMarx(TeSocialWorld
ofRefugees.AConceptualFramework,nJournalofRefugeeStudies”1990,nr3,s.189–203)
iLiisaMalkki(RefugeesandExile.From“RefugeeStudies”totheNationalOrderofTings,
nAnnualReviewofAnthropology”1995,nr24,s.495–523).
26Klasycznąpozycjądotyczącąkrytykipolitykipomocowejwobecuchodźcówjest:B.Harrell-
-Bond,ImposingAid.EmergencyAssistancetoRefugees,Oxford1986.