Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
15
nailetomożliwepostawęnbezinteresowną”,refleksyjnąitakzwanepodej-
ścienaukowe.Dlategojednymzcelówmojejksiążkijestpromowaniebar-
dziejkrytycznego,dyskursywnegoirealistycznegozrozumieniazjawiska
uchodźstwa.Jestonamiędzyinnymipróbąwyjaśnienia,jakieprzyczyny
imechanizmymigracjiAfrykanów.Dlaczegouchodźcówjestcorazwięcej,
mimocorazwiększejliczbypodmiotówangażującychsięwpomocdlanich
icorazintensywniejszejpromocjiideałówhumanitaryzmu,prawczłowieka
idemokracji?Dlaczegowogóleuważamy,żenależyichchronićiimpoma-
gać?Próbujętuukazaćwymiaruniwersalny,niepartykularnytegozjawiska.
Pracajestantropologiąwprawdziezaangażowanąemocjonalniepostronie
cierpiącychAfrykanów,aleniezaangażowanąpolityczniewtymprzynajmniej
sensie,żeapriorinieopowiadasiępojednejzestronideologicznegosporu
toczącegosięwokółuchodźców.Krytycznąwobechumanitaryzmu,alenie
skupiającąsięnanujawnianiu”ukrytychintencjiiskandalinarosłychprzez
latawokółhumanitarystów.Tymbardziejniejestantropologiąstosowaną,
tojestpisanąnaczyjeśzamówienie,choćuważam,żeistniejewdalszym
ciąguogromnapotrzebapraktycznychbadaństosowanychnaduchodźcami.
Jestpracąakademickąimożebyćconajwyżejantropologią,jaktookreśliła
AnnaMalewska-Szałygin,możliwądozastosowania.Niewytwarzanąwcelu
konkretnegojejwykorzystania,przekładającegosięnajakieśprojektowane
zmianysytuacjispołeczno-kulturowej.Mimotojednakużyteczną,wtym
sensie,żemogącąbyćfundamentemprojektówmającychnaceluzmianęlub
pogłębieniedotychczasowychpraktyk,dyskursówczyprocedur,alenaeta-
piewytwarzaniazorientowanąjedynienaprawdęwłasnegodoświadczenia16.
Wtymprzypadkuprzedewszystkimpodającąwwątpliwośćnasząwiedzęna
temattego,codziśjesthumanitarne.
Kryzysuchodźczyz2015rokuniejestpierwszyminiebędzieostatnim.
ZuwaginaogólnąsytuacjęwAfrycemożnaspodziewaćsiękolejnych.Warto
więctakże,jaksądzę,opisaćwspółczesnąsytuacjęmigracyjnąpanującąna
tymkontynencie.Jestonadynamicznaibyćmożejużzaparęlatmałokto
będziepamiętałodzisiejszychtragediachnaMorzuŚródziemnym,podobnie
jakniepamiętasiępodobnychexodusów,któreprzeszłydohistoriiXXwieku
podnazwązjawiskaboatpeopleczyMarielboatlift
17
,czyjeszczestarszych
16A.Malewska-Szałygin,Antropologiaipolitykazastosowanieczyuwikłanie,w:Antropologia
stosowana,red.M.Ząbek,Warszawa2013,s.42.
17
PierwszezwymienionychwydarzeńdotyczyłomasowejfaliucieczekWietnamczykówna
łodziachdokrajówAzjiPołudniowo-Wschodniejwlatach1978–1989,drugieKubańczy-
kówzlat1980–1994.Zarównowjednym,jakidrugimprzypadkudziałaniapodjęteprzez