Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Kolonializminaczej.
Oprzydatnościmetodologiipostkolonialnejdobadańnad
Europąpostkomunistyczną
Dwanaścielat,któreminęłoodukazaniasięgłośnegoartykułuDavidaChioni
Moore’a
o
możliwości
użycia
metodologii
postkolonialnej
w
badaniu
zdołałorozwiaćistniejącejwokółniegoaurymarginalnościikontrowersyjności.Ani
czołowiprzedstawicielestudiówpostkolonialnychniewłączająnarazieświata
postkomunistycznegodosferyswoichzainteresowań,aninajważniejsibadacze
postkomunizmuniespiesząsięzwprowadzaniemmetodologiipostkolonialnejdo
zestawuswoichnarzędzi.Jeślizaśchodzioautorów,którzymimowszystkopróbują
budowaćmostymiędzytymidwiemadziedzinami,czy,jakpowiedziałbyMoore,
sprawdzają,wjakimstopniuprefiks„post-”wsłowie„postkomunizm”jesttymsamym
cowsłowie„postkolonializm”–toniemalkażdąpracęprzychodziimrozpoczynaćod
swegorodzajuapologiiwybranegoprzeznichpodejścia.Wszystkotoświadczy
ochwiejności,niepewności,nieustabilizowaniuwskazanejtudyscyplinynaukowej.
DavidMoorenazwałwzajemneniedostrzeganiesięprzezbadaczypostkomunizmu
ipostkolonializmu„podwójnymmilczeniem”(doublesilence,comożnaprzetłumaczyć
takżejako„obopólneprzemilczenie”)ipróbowałdoszukaćsięjegoobiektywnych
przyczyn.Zjednejstrony,jakstwierdzał,uprzedzeniabadaczypostkolonializmuwobec
obiektówświatapostkomunistycznegowynikajązichhistorycznegoprzywiązaniado
trójdzielnegomodeluświata,podzielonego,odpowiednio,na„pierwszy”,„drugi”
i„trzeci”,atakżezlewicowychnaogółprzekonań,któreniepozwalająstawiać
wyidealizowanegokomunistycznegoświatawjednym
rzędziezodrażającym
Zdrugiejstronyjednakuprzedzeniabadaczypostkomunizmuwobecstudiów
postkolonialnychmająobiektywneprzyczyny.Popierwsze,jakstwierdzaMoore,
zawszeistniaładlanichwyraźna,dyskursywna,wynikającazróżnicrasowych
ireligijnychgranicamiędzyradzieckim„Zachodem”i„Wschodem”,któraczyniła
narodyradzieckiego„Zachodu”jeszczebardziejodmiennymiodnarodówAzjiczy
Afryki.Apodrugie,samenarodywschodnioeuropejskiestarałysięjaknajsilniej
dystansowaćod(post)radzieckiejRosji,uważajączaswójcelstrategiczny„powrótdo
Europy”,doktórejwszakzawszenależały.Radzieckadominacjabyławięcnajczęściej
przedstawianawkategoriachokupacji,aniekolonizacji.Narodywschodnioeuropejskie
niebezpodstawnie
obawiały
się,
że
akcentowanie
ich
kolonialnego
statusu
wradzieckimimperiummożeumniejszyćwoczachZachoduicheuropejskątożsamość
iutrudnićintegracjęeuroatlantycką.
Doczynników,powodującychwedługMoore’a„obopólneprzemilczanie”,można
