Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dodaćkilkainnych.Wśródbadaczypostkolonialnych,którzyczęstosąmigrantami
zTrzeciegoŚwiata,wyraźniewidaćchęćmonopolizowaniacierpieńzwiązanych
zuciskiemkolonialnym.Upodstawtej–częstonieuświadomionej–chęcileżyobawa,
byszczególniebolesnyproblemdyskryminacjirasowejirasistowskiegokolonializmu
niezostałumniejszonywwynikuzestawieniazinnymi,nierasistowskimiformami
uciskuidominacji.(Podobnymechanizmmożnazresztązauważyćrównieżwśród
badaczyHolocaustu,którzyczęstozogromnąrezerwąpodchodządopodejmowanych
przezniektórychautorówpróbporównaniategozjawiskazinnymiaktamiludobójstwa
lubrozpatrywaniagowszerszymkontekścienazistowskich„skrwawionychziem”
Wśródbadaczypostkomunizmuprzeważajątymczasemzwolennicyparadygmatu
tranzytologicznego,któryrozpatrujeprzemianyw„drugim”świecieprzedewszystkim
jakoprocesdemokratyzacji,budowaniainstytucjipaństwowychiprzyspieszonej
modernizacji.Jeślizaśchodzioaspektykulturoweiantropologiczne,któreleżą
upodstawpostkolonialnegoteoretyzowania,topolitolodzyzazwyczajnieprzywiązują
donichwielkiejwagi.Chybatylkoteoriazależnościodścieżki(pathdependence)
otwierapewnemożliwościpostkolonialnegotraktowaniapostkomunizmujako
zjawiskanietylkopolitycznego,gospodarczegoiinstytucjonalnego,alerównież
Niewykluczonepozatym,żenieufnośćbadaczypostkomunizmuwobecmetodologii
postkolonialnejwynikaznadużywaniaterminów„imperium”i„kolonializm”
wmasowejpublicystyceipropagandziepolitycznej,gdziemająonezabarwienie
jednoznaczniepejoratywne.Właśniewtejroli–jakouosobienieabsolutnegozła–
częstosąonewykorzystywanewceluoskarżeniadawnejmetropoliiowszelkie
możliwegrzechyorazdozdejmowaniazjejofiarwszelkiejodpowiedzialnościzaich
obecnystan.Autorytetstudiówpostkolonialnychosłabiarównieżwykorzystywanie
antykolonialnej,
antyimperialistycznej
terminologii
przez
różne
ruchy
antymodernizacyjne,antyglobalistyczneineokonserwatywne,zwłaszczawEuropie
Wschodniej,gdzieusiłująoneprzedstawićZachódjakonowego„pana”(„waszyngtoński
komitetobwodowy”),któryjakobytylkozastąpiłstarego,moskiewskiegogospodarza.
Wszystkieteczynnikirzeczywiściesądostatecznieistotne,byjeuwzględniać,alenie
ażtak,bymogłyzdyskredytowaćiuniemożliwićwykorzystaniemetodologii
postkolonialnejwbadaniachnadpostkomunizmem.Niezależnieodrozmaitychróżnic
między„drugim”i„trzecim”światem,towłaśniepodobieństwamiędzynimizachęcają
dostosowaniakoncepcjiteoretycznychiinstrumentówkrytycznychzestudiów
postkolonialnychwanaliziepewnychprocesówizjawiskświatapostkomunistycznego.
Wszczególności,jakpisząDorotaKołodziejczykiCristinaSandru,dotyczytorównież
obecnychwświeciepostkomunistycznym„strukturwłączenia/wykluczenia(model
centrum/peryferiów,liminalnościiistnienia„pomiędzy”),formacjinacjonalizmu,
strukturwyróżnianiaInnegoiprzedstawianiaróżnic,formisposobówhistorycznej
realizacji
walki
antykolonialnej/antyimperialnej,
doświadczeń
traumatycznych
(włączniezkwestiąpamięci/amnezjizbiorowejiprzepisywaniahistorii),oporujako
zespołupraktykkulturowych,koncepcji–takichjakalternatywność,ambiwalencja,
autokolonizacja,
geografia
kulturowa,
dyslokacja,
mniejszości
i
kultury
