Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
zaniechane,lubsąkontynuowaneodczasówśredniowiecznychdodniadzisiej-
szego2.Elementamitakrozumianejkulturysązróżnicowanewposzczególnych
społeczeństwachformyrozrywkiizabawy,jakiokazywanieżałoby.Niepomijam
wprawdziewartości,którespołeczeństwaprzekuwająnaogólnecelewychowawcze
inormyregulująceżyciewzbiorowości,aletejkwestiinierozwijam.
Podsumowując,możnapowiedzieć,żetakierozumieniekulturyjestniemaljed-
noznaczneztrzema„mniemaniami”okulturze,któreopisałBogdanSuchodolski.
Wtymrozumieniukulturąjestzatemtowszystko,cojednymludziomupiększaży-
cie,jakowalordekoracyjny,to,coinnymkojarzysięzrozrywkąizabawą,iwresz-
cieto,codlajeszczeinnychstanowirzeczywistyichświat,prowadzącynawetdo
izolacjispołecznej(Suchodolski,1985).
Takpojmowanakulturaodzawszetowarzyszyczłowiekowi,któryodwieków
jątworzył,aonakreowałajegotożsamośćwsposóbzróżnicowany,albowiembyła
gęstosplecionazwarunkami,jakieludziomstwarzałośrodowiskoprzyrodnicze,
zgospodarką,wykształcającąsięstrukturąspołeczną.
Procesomkształtowaniasięspołeczeństwiróżnicowaniasięichstrukturywe-
wnętrznejtowarzyszyłoróżnicowaniesiękultury.Takzwanewyższeklasy,warstwy
społeczne,tworzyłyswojąkulturęprzezto,żeichprzedstawicielemieliokreślony,
wysokistatusmaterialny,dostępdoedukacjiimożliwośćprzemieszczaniasię.Stać
ichzatembyłonakorzystaniezusługprofesjonalnychartystówróżnychdziedzin
sztuki.Zatrudnialiichbądźwręczkupowaliunichokreślonedzieła,niekiedysami
tworzylibyty,któremiałysycićpięknemokolubucho,wzbudzaćzróżnicowane
przeżycia,wzruszenia,emocjeichoraznajbliższegootoczenia,tworzącwtenspo-
sóbwspólnotękulturową3.
Wtensposóbpowstawałatakzwanakulturaelitarna,wyższa,reprezentacyjna,
wprzeciwieństwiedotakzwanejkulturyludowej,którątworzyłszerokopojętylud,
awięcnietylkowieśniacy,lecztakżerzemieślnicywiejscyiinni„plebejusze”miesz-
kającynawsilubnaobrzeżachmiast.Tenieuprzywilejowanewarstwyspołeczne,
oniskimstatusiematerialnym,niemającedostępudowykształceniaanimożliwości
2Typowymprzykłademtakichmasowychimprez,którebyłyorganizowanedla„gawiedzi”odwie-
luwiekówiprzetrwałydodniadzisiejszego,sąrytualnespektaklezwiązanezzaślubinamiangielskich
potomkówkrólewskich.Ostatnio(29kwietnia2011r.)takąimprezękulturalnąmoglioglądaćzain-
teresowaninietylkowtelewizji,alerównieżwkomputerachpodłączonychdoInternetulubwtele-
fonachkomórkowych.
3Socjologowiewspólnotąokreślają„typzbiorowościspołecznej:a)którejczłonkowieodczuwają
silnąwięźpsychiczną;b)powstałejnagrunciezwiązkówobiektywnieuwarunkowanych(np.związków
pokrewieństwa),takżewspólnotyprzekonań,uczuć,akceptowanychwartości;c)doktórejprzyna-
leżnośćpozwalanazaspokojeniewieluzróżnicowanychpotrzebjejczłonków;d)wktórejstosunki
społeczneopierająsięnaprzyjaźni,sąsiedztwie,więzachpokrewieństwa”(OlechnickiiZałęcki,1999,
s.249).ScottLashokreślabliżejwspólnotykulturowe,pisząc:„(…)wspólnotykulturowe,kulturowe
my,tozbiorowościpodzielającewspólnepodstawowepraktyki,wspólneznaczeniaiwspólnerutyno-
wedziałaniapodejmowanewceluwypracowaniatychznaczeń”(Lash,2009,s.194).
