Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zagadnieniateoretycznewaspekciepiciaalkoholu
1.3.Wzorypiciaalkoholuwświetleliteratury
21
Obyczajeiwzorcepiciaalkoholuzmieniająsięwczasie,sąróżnewzależ-
nościodwarunkówekonomicznych,religijnychikulturowych(Lieber1995).
Pojęciewzorypiciamadługątradycjęwbadaniachspołecznychnadzja-
wiskiemspożywaniaalkoholu.Propozycjawzorówpiciaalkoholuprzedsta-
wionaprzezŚwięcickiego(1968)jestkontynuowanymobecnienurtembadań.
Autorzdefiniowałwzórpiciaalkoholujakowielepowtarzającychsięzachowań
naśladowanychprzezwiększośćjednostekrozmieszczonychnadużejprze-
strzeniiwdłuższymczasie.Dowyznacznikówwzorówpiciazaliczył:częstość
picia,ilośćspożywanąjednorazowo,rodzajspożywanegonapojualkoholo-
wego,poziomintoksykacji,okazję,towarzystwo,miejsceoraznamawianie
dopicia.WPolscepropozycjętypologiiwzorówpiciaponadtozaprezentował
Podgórecki(1969).Wpropozycjitejuwzględniłporazpierwszykontekstkul-
turowyzwiązanyzpiciemalkoholu.ZdaniemPodgóreckiegopiciealkoholu,
jakkażdaczynnośćspołeczna,dokonujesięwramachokreślonychwzorów
społecznychwyznaczonychprzeztradycjęhistoryczną,alerównieżpodlega-
jącychmodyfikacjomkulturowymiśrodowiskowym.Autorwyróżniłtrzywzo-
rypiciaalkoholu.Rytualistycznepiciealkoholubyłopoczątkowozwiązane
zceremoniamireligijnymi,apóźniejprzeszłonaróżneokazjeżyciatowarzy-
skiego.Towarzyskiwzórpolegałnatym,iżpiciejakiejkolwiekilościalkoholu
dajepoczuciewspólnotyoparcia,wzajemnegodostrzeganiaorazwzajemnej
pozytywnejsamooceny.Natomiastutylitarnywzórpiciaalkoholudotyczył
określonychcelów,takichjakuśmierzeniebólużołądka,ogrzaniesię,pod-
trzymanieciepławłasnegociała,uspokojeniewzględnierozładowanienapięć
seksualnychlubagresywnych,rozładowanienapięćemocjonalnych,zaśnię-
cieitp.Podobnątypologiępiciaalkoholumożemytakżeznaleźćwopracowa-
niachFalewicza(1972).
Wzoryużywaniaalkoholuzmieniałyikształtowałysiępodwpływemróż-
norodnychczynnikówspołecznych,klimatycznych,ekonomicznych,ideolo-
gicznych,atakżeinnych(Morawski1997).Czynnikinaturalne,takiejakklimat,
glebaiinnewarunkiżyciadoprowadziłydowykształceniasiętrzechzasadni-
czychkulturalkoholowychiodpowiadającychimmodelipicia.Sątokulturywi-
norośli,chmieluorazzbożowo-ziemniaczana,wyznaczoneprzezdostępność
podstawowychsurowcówdoprodukcjiróżnychnapojówalkoholowych:wina,
piwainapojówspirytusowych.Zewzględunasposóbpiciaipreferowane
