Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przewęda(1993)iWolański(1999)utrzymująjednak,żetogenyróżni-
cująrozwójczłowieka,natomiastśrodowiskojemodyfikuje.
Zatemposzukiwanieprzyczynzróżnicowaniarozwojumotorycznego
różnychpopulacjiwynikającychzoddziaływaniaśrodowiskanależyprze-
prowadzaćnapojedynczychelementachskładającychsięnatenrozwój.
Wprzypadkuzmianwrozwojumotorycznymwynikającychzoddzia-
ływaniaczynnikówśrodowiskowychitreningumamydoczynieniazprzy-
stosowaniemtypuadiustacyjnego.Podwyższonypoziomrozwojumotorycz-
nego(uzyskanywwynikupodejmowaniaaktywnościfizycznejprzezosob-
nikawokresiewzrastania)poustaniubodźcaprzejawiatendencjędopowro-
tudopoprzedniegostanu(Szopa1993).
Donajbardziejtrwałychreakcjiijednocześniezezdrowotnegopunktu
widzenianajbardziejpożądanychnależątakie,którepowodujątworzeniesię
właściwychpostawludzkichwobecaktywnościisprawnościfizycznej.Ich
komponentybehawioralne,emocjonalneiintelektualnesąuwarunkowane
czynnikamiśrodowiskaspołeczno-kulturowego(Przewęda1993).
Wdotychczasowychbadaniachautorzyzgodniedochodządowniosku,
żewłaśnieaktywnośćfizycznajestbezpośrednimczynnikiemwpływającym
kształtująconarozwójmotorycznyisomatycznyczłowieka.Optymalnyjej
poziomudzieciimłodzieżytotaki,któryzabezpieczapotrzebyruchowe
istymulujerozwójichorganizmu,warunkujezdrowie(Kemper1999).Brak
aktywnościfizycznejudorosłychstwarzarealnezagrożeniewystąpienia
niektórychchoróbcywilizacyjnych(Drabik1995).
Istotnymczynnikiemzwiększającymzakresaktywnościfizycznejdzieci
jestśrodowiskofizyczne,urządzeniasportowe,położenieparków,szkółze
sportowąinfrastrukturą(Greendorfer,Ewing1981;Sallisiwsp.1990).Ła-
twośćdostępudotychurządzeńwmieściejestznaczniewyższaaniżelina
wsi,cowydajesiębezpośredniowpływaćnapoziomaktywnościdziecimiej-
skich,którepreferująformysportowe(Szpis1989;Wanat1988).Natomiast
formyrekreacyjnejaktywnościczęściejspotykanesąudziecizamieszkują-
cychnawsi(Szeklicki1997).
Osiński(1988)podkreślawswojejpracy,żenaobecnymetapienie-
zbędnewydajesięwdalszejkolejnościpodjęciepróbymożliwiewiarygodnej
analizyczynnikówśrodowiskowychmogącychmodyfikującowpływaćna
zmiennośćrelacjizachodzącychmiędzystrukturąifunkcjąorganizmuczło-
wieka.Badaniaukierunkowanenarozpoznawanieiopisywanieczynników
determinującychrozwójsomatycznyimotorycznypodkreślajązłożoność
interakcjiwystępującychmiędzyposzczególnymiczynnikamiśrodowiska
wewnętrznegoizewnętrznego(Wolański1983).Wodniesieniudobadań
środowiskazewnętrznegoPrzewęda(1993)wyrażapogląd,żewyodrębnienie
poszczególnychjegoelementówpotrzebnejestdlauściśleniapomiarów.
Ponieważjednakelementytewchodząwciągłeinterakcjemiędzysobą,
ograniczyćsięmożnadouogólnionychpojęćśrodowiskabiogeograficznego
9
