Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Autostopemprzezgalaktykę
:„Niepanikuj!”.Wielkietradycjefilozoficzne
iliterackietegoświataczęstokorzystajązalegoriiimetafor,bywyjaśnićto,
coniewytłumaczalne,iwartootympamiętać,żebyprzypomniećsobie,cochcą
cipowiedzieć.Bodajnajsłynniejszawypowiedźwcałejliteraturzeangielskiej
(amożeiświatowej),monologHamletazdramatuWilliamaSzekspira,zaczynasię
przecieżsłowami:„Byćalboniebyć,otojestpytanie”.
Pytanie:„Jakbyćsobą?”jestprawdziwetaksamoteraz,jakbyłowtedy.Tak
dużączęśćżyciaspędzasz,chcącbyćgdzieśindziej,starającsiębyćkimśinnym
lubpragnącprzenieśćsięwjakieśinneczasy.Właśniedotejpozbawionej
uważnościtęsknotyzatym,czegoniemasz,umiejętnieodwołująsię
reklamodawcyipolitycy,bymanipulowaćkonsumentamiiwyborcami.
Tostarożytnataktyka:zwodzićludzi,byuwierzyli,żechcątego,czegoniemają
inigdyniebędąmieć–czegośinnego.
Zamiastmiećuważnośćzaezoterycznąkoncepcjębezodniesienia
docodzienności,powinieneśraczejpostrzegaćjąjakokurssamoobrony,tyle
żedlazdrowiapsychicznego.Wmiaręjakcorazbardziejkomplikujesię
współczesnarzeczywistość,corazłatwiejzapominamy,jakpoprostubyćtam,
gdziesięjest(tutaj),itym,kimsięjest(sobą),orazprzeżywaćżyciewtedy,kiedy
sięzdarza(teraz).BiednyHamlet,takjakkażdyznas,niebyłdokońca
przytomny,pozwalającsięnawiedzaćduchomprzodków,nigdywięcnienauczył
sięreagowaćzuważnościąnaaktualneetapyswojegożycia.Określałswojemyśli
jakoniecopogmatwaneczyraczej–używającbardziejpoetyckiegojęzyka
Szekspira–„zbitezwytkniętejkolei”.Brzmiznajomo?
Właściwiewyjątkowołatwojestpanowaćnadmyślami,choćjesttoteż
oczywiściebardzotrudne:
[…]umysł–jakżerozbieganyiniestały,jakżetrudnydoupilnowania
iopanowania.[…]Prawdziwiecudownymjestopanowanieumysłu,tak
trudnegodookiełznania,zawszeprędkiegowchwytaniuwszystkiego,czego
tylkozapragnie.Opanowanyumysłprzynosiszczęście.[…]Skrytywjaskini
(serca)[…]umysłwędrujedalekoiporuszasięsam.Ci,cookiełznająten
umysł,sąwyzwalanizwięzówMary
[1]
.
Dhammapada
ztradycjibuddyjskiej
Gdybyśmógłpoświęcićtylkokilkaminutnapraktykęuważności,byćmoże
nauczyłabycięnajwyższejprawdyotym,coprzytoczonycytatmówi
okapryśnościludzkiegoumysłu.Takżeotym,żechceonustawicznieuciekać,
bydołączyćdowielkiegocyrkowegowidowiskawswoimwłasnymświecie
marzeń,któryuważazarealnytakdługo,jakdługojegowłaścicielsięnie
przebudzi.Wtwojejgłowieistniejerównoległywszechświat,amoże„strefa
mroku”–pełnanadziei,niepokojówilęków–iodwracatwojąuwagę
odprawdziwegożycia.Jakwynikazprzytoczonychjużwrozdziale1badań
przeprowadzonychnaHarvardzie:„[…]umysłludzkimaskłonność
dowędrowania,aleumysłwędrującytoumysłnieszczęśliwy.Umiejętność
myśleniaotym,coniedziejesiętuiteraz,jestwielkimosiągnięciem
poznawczym,alewiążesięzemocjonalnymikosztami”[2].Jakwyjaśnimy
bardziejszczegółowopóźniej,całasztuka–jeślichodzioopanowanieumysłu,
wszystkichjegomyśliiemocji–poleganietylenapróbachkontrolowaniago,ile
nanauczeniusię,jakniepozwolić,żebyonkontrolowałciebie.Kluczem
dosamokontroliniejestzmaganiesięztym,czegodoświadczasz,ale
paradoksalniezapanowanienadtympoprzezniepodejmowaniepróbzapanowania