Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sztuki.Zanimkobietawłożyłanasiebietęczytamtą,musiaładokonać
wyborumiędzydwiemasukniami,leczzupełnieniepodobnymi,gdyż
każdaznichbyłaabsolutnieindywidualnaizasługiwałanaosobną
nazwę.Suknianieprzeszkadzałamijednakmyślećokobiecie.Nawet
panideGuermanteszdawałamisięwtamtymczasiemilszaniżwtedy,
gdyjeszczejąkochałem.Mniejodniejoczekując(nieodwiedzałemjej
jużwszakdlaniejsamej),słuchałemjejniemaltakswobodnie,jakbym
byłusiebiewdomuiczytałksiążkęnapisanąwdawnej
francuszczyźnie.Mójumysłbyłnatylewolny,żewtym,comówiła,
mógłposmakowaćczystegofrancuskiegowdzięku,jakiegonie
znajdziemyjużdziśaniwmowie,aniwpiśmie.Słuchałemjejniczym
rozkoszniefrancuskiejpieśniludowej,rozumiałem,żemogłaby
szydzićzMaeterlincka(askądinądpodziwiałagowskutekumysłowej
słabościkobietywrażliwejnaliterackiemody,którychpromieniowanie
przychodzizopóźnieniem),takjakrozumiałem,żeMériméeszydził
zBaudelaire’a,StendhalzBalzaca,Paul-LouisCourierzVictora
Hugo,aMeilhaczMallarmégo.Dobrzewiedziałem,żeszyderca
dysponowałmyślądużobardziejograniczoną,aleteżiczystszym
słownictwemniżten,zktóregoszydził.SłownikpanideGuermantes
byłzadziwiającoczysty,niemalwtakimstopniujaksłownikmatki
Saint-Loupa.Toniewzimnychpastiszachdzisiejszychpisarzy,którzy
mówią„faktycznie”(zamiast„wrzeczywistości”),„wyjątkowo”
(zamiast„szczególnie”)i„zdziwić”(zamiast„wprawićwosłupienie”),
itp.,itd.,znajdziemydawnyjęzykidawnąwymowę,leczrozmawiając
zkimśtakimjakpanideGuermanteslubFranciszka.Jużkiedymiałem
pięćlat,dowiedziałemsięodtejostatniej,żeniemówisięTarn,tylko
Tar,nieBéarn,tylkoBéar.Dziękitemuwwiekudwudziestulat,kiedy
zacząłembywaćwtowarzystwie,niemusiałempobieraćtamnauki,
żeniemówisię,jakpaniBontemps:MadamedeBéarn.Skłamałbym,
mówiąc,żediuszesaniebyłaświadoma,iżpozostałowniejniecoowej
wiejskości,anawetchłopskości,orazżenieokazywałategozniejakim
