Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunkimiędzynarodoweastudiakulturowe
25
Zkoleiwteoriachpostpozytywistycznychkulturanabrałakluczo-
wegoznaczenia,stającsięczęstonajważniejszymczynnikiemwyjaś-
niającymzmianyzachodzącewżyciupolitycznymigospodarczym.
Trudnobowiempominąćwanaliziestosunkówmiędzynarodowych
takiekwestie,jakchoćbynierównościwdostępiedokultury,analfa-
betyzm,siłętransnarodowychkoncernówmedialnych,różnicejęzyko-
we,religijneczyetniczne,procesymigracyjneorazneokolonialną(jed-
nokierunkową)turystykęmasową.
RadosławZenderowskiuważa,żeznaczeniekulturydlamiędzyna-
rodowychstosunkówpolitycznychnależyrozpatrywaćwdwóchaspek-
tach:jakoważnejdeterminantydziałańpolitycznych(zmiennanieza-
leżna)orazjakoprzedmiotudecyzjipolitycznych(zmiennazależna).
Wpierwszymwypadkuakcentujesięfakt,żestosunkimiędzypań-
stwami,organizacjamimiędzynarodowymi,korporacjamitransnarodo-
wymi,ruchaminarodowowyzwoleńczymiitd.zachodząniewświecie
natury,leczwświeciekultury,toznaczywświecie,wktórymobowią-
zująpewnewzorcezachowań,określonewartości,wyrastająceznich
normy,iwktórymokreślonymzachowaniomprzyporządkowanesą
poszczególnesankcje,zarównoformalne,jakinieformalne(Zende-
rowski2008).
Wtakimszerokimujęciukulturastanowiprzestrzeństosunków
międzynarodowych,tworzyramy,wktórychdochodzidorozmaitych
interakcjiocharakterzemiędzynarodowym.Wówczaspraktycznie
wszystkietakieoddziaływaniasąwmniejszymlubwiększymstopniu
zdeterminowanekulturowo.Decyzjepolityczneopartesąna,często
nieuświadamianychsobie,wzorcachkulturowych.Takieszerokiero-
zumieniekulturyimplikujewsposóbnieuchronnytezęonadrzędnym
ikluczowymznaczeniuczynnikakulturowegowstosunkachmiędzy-
narodowych(Zenderowski2008).
Wujęciuwęższymkulturastanowiprzedmiotdziałaniapolitycz-
nego,jestonawówczaspojmowananajczęściejjakopolitykakultu-
ralnalubpolitykaeksportu/wymianypewnychdóbrkulturalnych.
Wówczasmiędzynarodowestosunkikulturalnestanowiąpewien
sektorwspółpracymiędzynarodowej,obokmiędzynarodowychsto-
sunkówpolitycznychigospodarczych.Kulturajesttraktowanajako
swoistedobro,stanowiąceprzedmiotdecyzjipolitycznych(Zenderow-
ski2008).
Wczasietrwaniazimnejwojnypaństwawniejuczestniczące
odwoływałysiędokulturowychstereotypów,posługującsiętaki-
miupraszczającymiwytrychamijęzykowymi,jakDzgniłyZachód”
kontraDImperiumZła”,zagrażająceDwolnemuświatu”.Jejzakończe-
nieotworzyłoświatdlazwycięzcy-dlakulturymadeinU.S.A.Jak
piszeGrażynaMichałowska,wdobieglobalizacjikulturaulega
