Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Kontekstymedyczne,psychologiczneispołecznezachowańszkodliwychiuzależnieńbehawioralnych
koniecznośćzwiększeniaintensywnościdanegozachowaniawceluutrzy-
maniapoziomupozytywnychdoznań);
•
pojawieniesięobjawówabstynencyjnych,główniewpostacirozdrażnie-
nia,niepokojuiinnychniespecyficznychdolegliwości;zaniedbywanie
iutrataważnychaspektówswojegożyciazwiązanychzżyciemrodzinnym,
towarzyskimiosobistym(np.zainteresowania);
•
wydłużanieczasunawykonywaniedanejczynności;uporczyweinałogo-
wewykonywaniedanejczynnościmimoszkód,jakietakiezachowanie
przynosi.
Innesymptomyuzależnieniapsychicznegotopowtarzającysięwewnętrz-
nyschematzachowańutrzymywanymimodestrukcjiiopornynamodyfikację,
atakżeutrwalaniesięsztywnegosystemuprzekonań,którysprzyjapowtarza-
niunałogowychzachowań(Dodziuk,Keppler,1999;Ogińska-Bulik,2010).Co
istotne,większośćpróbsamodzielnegoograniczenialubwyeliminowaniadanej
czynnościzazwyczajkończysięniepowodzeniem,conasilastosowaniemechani-
zmówobronnychracjonalizującychlubwypierającychdecyzjeokontynuowaniu
szkodliwegonałogu.
Wtymkontekścieuzależnieniabehawioralnedefiniujesięjakozaburzenie
psychicznecharakteryzującesięstałąlubokresowąindywidualnąniezdolno-
ściądoograniczeniawykonywaniapewnejczynnościmimowielunegatywnych
konsekwencjiztegowynikających.Zachowaniatesłużąuzyskiwaniuprzyjem-
nościorazucieczceodemocjonalnegoifizycznegodyskomfortu.Charakteryzu-
jąsiębezsilnością(np.niezdolnośćdokontrolizachowania)iniemożnościąich
opanowania(np.znaczącenegatywneskutkidanegozachowania).
Zformalnegopunktuwidzeniauzależnieniembehawioralnymjesttylko
uzależnienieodhazardu(wpoprzednichklasyfikacjachnazywanepatologicz-
nymhazardem),którewDSM-5klasyfikowanejestjakozaburzenieuprawiania
hazarduwkategoriinzaburzeńużywaniasubstancjiinałogów”ipodkategorii
nzaburzeńniezwiązanychzsubstancjami”
.Oznaczato,żewprzypadkutegouza-
leżnieniaznalezionowystarczającedowodyempirycznepozwalająceuznaćjeza
rodzajuzależnienia.Pozostałeproblemowezachowaniauznanoalbozapoten-
cjalniemożliwedowłączeniadokategoriiuzależnieńbehawioralnych(np.uza-
leżnienieodinternetu),albowymagającedalszychbadań(np.uzależnienieod
gierinternetowych)lubzarozważane,alewyłączonezklasyfikacjiuzależnieńbe-
hawioralnychzewzględunabraksatysfakcjonującychdowodówempirycznych
(np.uzależnienieodzakupów,ćwiczeńfizycznych,aktywnościseksualnej).
Wodniesieniudouzależnieńbehawioralnychkryteriaichpojawieniasięod-
nosząsiędosymptomówoznaczącejwadzeklinicznej,wskazującejnapoważ-
nezaburzenia.Niemniejwielezachowańocharakterzenałogowym,takichjak
graniewgrykomputerowe,niespełniaściślekryteriówuzależnienia,jakkolwiek
