Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Kontekstymedyczne,psychologiczneispołecznezachowańszkodliwychiuzależnieńbehawioralnych
starych.Tytułemprzykładumożnaprzywołaćwykorzystywaniekartkredyto-
wychwrozwojuzachowańszkodliwychiuzależnieniaodzakupówczydostęp-
nośćjedzeniaipowszechnośćreklamwkreowaniuotyłościiuzależnieniaod
jedzenia.Innychprzykłademjestnałogowegraniewgrywideoikorzystanie
zinternetu.Komputeryiinternetnietylkoprowadządonadmiernego,nałogo-
wegoużywania,lecztakżezmieniająkształtkontaktówspołecznychistanowią
nowenarzędziedostarychuzależnień(np.cyberseksczypatologicznyhazard
winternecie).Iostatecznie,wysokiewskaźnikirozpowszechnieniauzależnień
behawioralnychpołączonesązwysokąwspółwystępowalnościąinnychzabu-
rzeńiproblemówpsychicznych(np.uzależnieniaodsubstancjipsychoaktyw-
nych,depresji,zaburzeńdwubiegunowych,zaburzeńjedzeniaiin.).Tymsa-
mympodjęcieproblematykiuzależnieńbehawioralnychjestważnezpunktu
widzeniazdrowiapsychicznegoogólnie,aleczeniauzależnieńwszczególności.
Naukowcyiklinicyścisąświadomi,żeleczenieiterapiatylkojednegozabu-
rzeniabezzajęciasięinnymisąnieefektywne,zwłaszczażejegonawrotymogą
nasilaćlubwywoływaćwspółistniejącezaburzenia(Martin,Petry,2005).
1.1.Kontrowersjewokółpojęć„uzależnieniabehawioralne”
(„nałogi”)i„zachowaniakompulsywne”
Wżyciucodziennymokreśleniatypunpracoholik”lubnuzależnionyodkom-
putera”sąwpowszechnymużyciu.Stosujemyjewcelunazwaniaszkodliwego
lubuzależnionegozachowaniasięosóbpodejmującychtakieczynności,jak:
pracowanie,kupowanie,graniewgrykomputerowe,jedzenie,opalaniesięczy
wykonywanieaktywnościfizycznej.Wliteraturzenaukowejjednak,takżewkla-
syfikacjachjednostekklinicznych,terminnuzależnienie”tradycyjniesłużyłdo
określeniazaburzeńpsychicznychizachowańzwiązanychzużywaniemsubstan-
cjipsychoaktywnych,czylialkoholu,narkotyków,nikotynyileków.Jesttozatem
stanbezpośredniozwiązanyzwystępowaniemobjawówfizycznejzależności
oddanejsubstancjichemicznej.
Wliteraturzeświatowej,atakżepolskiejtoczysięożywionadyskusja,głównie
przedstawicieliświatamedycznego,psychopatologiiipsychologiiklinicznej,do-
tyczącapoprawnościstosowanejterminologiiijeszczeniezakończyłasięonabar-
dziejjednoznacznąkonkluzją.Rozważaniatetocząsięnadwóchpłaszczyznach:
opisowej,któraodnosisiędoobjawówklinicznychcharakterystycznychdladanej
klasyzaburzeń,orazwyjaśniającej,którauwzględniaistotępatomechanizmów
podtrzymującychobrazklinicznyzaburzeń.Podczasdyskusjiklinicznychiroz-
ważańteoretycznychzarównonatematobjawów,jakipatomechanizmówwyła-
niałysięcoraztonowestanowiska.Przedstawicielepierwszegoznichpodkreśla-
jąpodobieństwozachowańnałogowychzwiązanychzwykonywaniempewnych
