Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Mechanizmyuzależnieńbehawioralnych–impulsywnośćczykompulsywność
41
dotycząceprocesuuzależnieniasąmałowiarygodneiwymagajądodatkowejin-
terpretacji,zwłaszczawodniesieniudowszystkich,pozahazardem,uzależnień
behawioralnych.Przyinterpretacjinależyuwzględnićobszargeograficzno-kultu-
rowy,zktóregopochodząbadani,ichwiek,fakt,czyocenazaangażowaniawdaną
czynnośćdotyczycyklużycia,czyaktualnegonpunktu”wichżyciu,orazto,wjaki
sposóbbadaczedefiniujątakiepojęcia,jaknpośrednicząceczynnikiryzyka”
,
nproblemowezachowania”inuzależnienie”
.
Wyjaśnianienaturyuzależnieńbehawioralnychwterminachsyndromulub
procesumaswojekliniczneimplikacje.Modelsyndromalnywydajesiębardziej
uniwersalny,włączającywjednąkategorięwszystkieuzależnienia,zarównote
substancjalne,jakiniesubstancjalne.Konsekwencjątegojestjednaktraktowa-
nieosóbwykazującychsymptomyuzależnieniabehawioralnegostandardowo,
poprostujakoosóbuzależnionychbezuwzględnieniaspecyfikikontekstowej
(tj.specyfikizachowania,odktóregosąuzależnione).Tymsamymskoncentro-
wanenadiagnoziepodejściesyndromalnemożeprowadzićdozaniedbywania
kluczowychprocesówpsychologicznychodpowiedzialnychzarozwójuzależ-
nienia,takichjakprocesymotywacyjne,poznawcze,emocjonalne,społeczne
iinterpersonalne(por.Billieuxiin.,2015b).Podejścienprocesowe”natomiast
pozwalauwzględnićspecyficznąnaturękonkretnegouzależnieniabehawioral-
nego,jakwprzypadkuuzależnieniaodgierinternetowych,wktórymfunk-
cjegier(MGO-multiplayergameonline)odgrywająkluczowąrolęwzrozu-
mieniumechanizmupowstawaniategozaburzenia.Wielebadańwskazuje,że
nadmiernezaangażowaniesięwgryMGOzależyodwzajemnychpowiązań
międzyczynnikamispecyficznymidlatejaktywnościaczynnikamiogólnymi,
wspólnymidlawszystkichrodzajówuzależnień(Billieux,Deleuze,Grifths,
Kuss,2015a;Demetrovicsiin.,2011).Podejścienprocesowe”umożliwiazatem
klinicznąidentyfikacjęspecyficznych,psychologicznychprocesówodpowie-
dzialnychzarozwójkonkretnegouzależnienia,któremogąbyćpodstawądo
formułowaniaopartychnadowodachempirycznychinterwencjipsychologicz-
nych.Torozróżnieniepokazuje,żeoparciesiętylkonamodelusyndromalnym
możeprowadzićdonadmiernegouproszczeniarozumienianaturyposzczegól-
nychuzależnieńbehawioralnych(np.odhazarduczyinternetu),ograniczając
tymsamymefektywnośćklinicznegopodejściaiterapii.
1.4.Mechanizmyuzależnieńbehawioralnych–
impulsywnośćczykompulsywność
Tradycyjnierzeczujmując,impulsywnośćikompulsywnośćsąpostrzeganejako
dwależącenaodmiennychkrańcachmechanizmyodpowiedzialnezautrzymy-
waniesięstałychinieadaptacyjnychścieżekzachowańizaburzeń(rys.1.2).
