Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wszyscyzdumienisąwkomisji,gdzienieutrzymujeznikim
stosunkówosobistych.Jestempewien,żeznówmiopowie
wstrząsającerzeczyoroku1870.
Ojciecwiedział,żejedynymożepandeNorpoisostrzegałbył
swegoczasucesarzaorosnącejpotędzeiowojennychzamiarachPrus
iżeBismarckmiałjegointeligencjęwosobliwejcenie.Świeżo
jeszcze,wOperze,podczasgalinacześćkrólaTeodozjusza,dzienniki
zauważyłydługąrozmowę,jakąmonarchaówzaszczyciłpana
deNorpois.
—Muszęsiędowiedzieć,czytawizytakrólajestnaprawdęczymś
ważnym—rzekłojciec,którybardzosięinteresowałpolityką
zagraniczną.—Wiem,żestaryNorpoisniejestskłonnydowynurzeń,
alezemnątaksięrozkrochmala!...
Cosiętyczymatki,byćmoże,iżznaturynieprzepadała
zarodzajeminteligencji,któryreprezentowałeks-ambasador.Godzisię
rzec,iżkonwersacjapanadeNorpoisbyłatakkompletnym
repertuaremprzestarzałychformwysłowienia,właściwychpewnemu
zawodowi,pewnejklasieiepoce—epoce,któradlategozawoduidla
tejklasyniebyłamożetakzupełnieminioną—iżżałujęczasami,żem
niezapamiętałpoprostuidosłowniejegorozmów.Byłbymwówczas
osiągnąłwrażeniezamierzchłejmodyrównietanimkosztemiwten
samsposóbcoówfarsowyaktor,który,pytany,skądbierzeswoje
kapelusze,odpowiedział:„Jaichniebiorę,jajeprzechowuję."
Słowem,sądzę,żematcewydawałsiępandeNorpoisnieco
antyczny,conieraziłojejbynajmniejzpunktuwidzeniamanier,ale
mniejzachwycałojąwdziedzinieniepoglądów—bopoglądypana
deNorpoisbyłybardzonowoczesne—leczwyrażeń.Czułajednakże,
żemiległaszczemężamówiączzachwytemodyplomacie,który
darzyłgotakrzadkimwyróżnieniem.Utrwalającwumyśleojcajego
dobremniemanieopanudeNorpoisiwzmacniającwnimprzez
tojegodobremniemanieosobiesamym,matkamiałauczucie,
żespełniajedenzeswoichobowiązków,polegającynatym,aby
umilaćżyciemężowi,jaktoczyniłaczuwającnadtym,abykuchnia
byławyborna,ausługacicha.Żezaśbyłaniezdolnaskłamaćojcu,
ćwiczyłasięsamawpodziwiedlaambasadora,abygomócszczerze
chwalić.Ceniła!zresztąwpanudeNorpoiswyrazdobroci,uprzejmość
trochęniemodnąitakwyszukaną,kiedynaprzykładidąciprostując
swojąwysokąpostać,spostrzegłszymatkęjadącąpowozem,zanimsię
jejukłonił,odrzucałledwienapoczętecygaro;rozmowętakpełną
