Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
przypadkuzdecydowałemsięnakoncepcjerodzinnegogospodarstwarolnegojako
specyficznegosposobuorganizacjiprodukcjirolnej,funkcjonującegowmakroukładzie
tworzonymprzezgospodarkęrynkową
Wybórtakiejkoncepcjipojęciowo-teoretycznejpodyktowanyzostałdwomawzglę-
dami Zjednejstronychodziłooodniesieniesiędokoncepcjibardziejanalitycznejaniżeli
koncepcjapodmiotowościschematuteoretycznego Taostatniabowiemwydawałasięnie
tylkotrudniejszawbezpośredniej,empirycznejoperacjonalizacji,cowprzypadkubadań
jestprzecieżkwestiąofundamentalnymznaczeniu,alezawierałaponadtosilne–wmoim
przekonaniu–komponentyideologiczne,przedewszystkimwkontekściemakrosystemu
społecznego,któryzzasady,właśniezuwaginaswojesystemowecechycharakterystyczne,
tworzyłwlatach80 zespółczynnikówograniczającychpodmiotowość,osłabiających
jejpoczucieiutrudniającychjejrealizację Zkoleidrugąkwestią,którazadecydowała
owykorzystaniukoncepcjirodzinnegogospodarstwarolnegojakoschematupojęciowo-
-teoretycznego,byłajejdośćczęstaobecnośćwliteraturzeprzedmiotudotyczącejkrajów
wysokorozwiniętychoustabilizowanejgospodarcerynkowejidemokratycznymsystemie
politycznym(por np Gorlach,1995b) Stwarzałotomożliwośćzarównoweryfikacji
rozmaitychhipotezitwierdzeń,jakiemożnawtejliteraturzenapotkać,jakrównież
konfrontacjiwichkontekścieuzyskanychwynikówbadań
Wartoteżnadmienić,żemimokontynuacjizainteresowańianalizyprzedmiotu
badań(właścicielirodzinnychgospodarstwrolnych)zdecydowałemsięnazasadniczą
zmianęsposobuprzeprowadzeniabadań Badaniadokonanewlatach1985–1987prze-
prowadznowtrzechgminach,wtrzechówczesnychwojewództwachnapołudniukraju,
wśródprawie600właścicielirodzinnychgospodarstwrolnych Natomiastbadaniawroku
1994wykonanonaogólnopolskiejpróbiecelowo-losowej,obejmującej800gospodarstw
rozlokowanychnatereniecałegokraju Innazmianadotyczyłaosóbwykonującychbez-
pośredniepracewterenie,tj prowadzącychwywiadyzrolnikami,orazsamegosponsora
badań Pracewlatach1985–1987wykonałemwspólniezZygmuntemSeręgąprzypomocy
studentówsocjologiiUniwersytetuJagiellońskiegoiwoparciuośrodkifinansowezpuli
badańwłasnychInstytutuSocjologiiUJ Natomiastbadaniawroku1994wykonane
zostałyprzezzespółdoświadczonychankieterówzZakładuBadańNaukowychPolskiego
TowarzystwaSocjologicznego,któregoówczesnymdyrektorembyłKazimierzKańtoch
Trzebanadmienić,żeekipąankieterówkierowałaBarbaraDanecka,aśrodkifinansowe
zostałyzapewnioneprzezKomitetBadańNaukowychwramachuzyskanegowdrodze
konkursugrantunr116289203
Sporządzenielistyadresowejbadanychgospodarstwiwykonaniebadanianaogól-
nopolskiejpróbieiwroku1994stworzyłosolidnepodstawydobadańpanelowych
Otworzyłobowiemmożliwośćijednocześniestanowiłozachętędopodjęciawysiłku,
abyrozpocząćprocesśledzenialosówbadanychgospodarstwiichwłaścicieli Wsytu-
acjidokonującychsięwpolskimrolnictwieijednocześnienapolskiejwsigwałtownych
iradykalnychprzeobrażeń,oznaczałotomożliwośćtowarzyszeniatymzmianom
Innymisłowy,stworzyłotookazjędoobserwowaniaważnychprocesówspołecznych
wswoistymterenowymlaboratorium Pokolejnychpięciulatachzdecydowałemsię
nawykonaniebadaniapanelowego,któregowynikizostałyopublikowanewkolejnej
pracypoświęconejrodzinnymgospodarstwomrolnymwPolsce(Gorlach,2001) Tym
razemramypojęciowo-teoretycznezostałyjednakposzerzone Pojawiłosięwnich
