Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
|
ELŻBIETAWOŁODŹKO
konsumpcjiikonsumeryzmowi,reklamieimodzie,będącjakoobywatelpodmiotem
„identyfikowalnym,policzalnym,zanurzonymwgąszczukłączyfinansowych,admini-
stracyjnych,zawodowych”(Banasiak,2008,s.35).Dążeniedouzyskaniaautonomii,
doupodmiotowieniaokazujesięzatem„ujarzmieniem”wobec„zniewoleniabiuro-
kratycznymiokowamisystemuadministracyjnoprawnego”(Banasiak,2008,s.35).
Opartynaideologiineoliberalnejsystem„wytwarzanieludzkiewarunkiegzystencji”
ioznacza„niszczenieludzkiegoistnieniawwymiarzefinansowym,społecznym,men-
talnym,naskrzydłachreformprzynoszącrealnąisymbolicznąśmierć”(Gounari,za:
Chutorański,Szwabowski,2016,s.59).Diagnozatadotyczytakżespołecznychwa-
runkówżyciawspółczesnegoczłowieka.„Neoliberalizmrozdzielawspólnoty,nisz-
czącśrodowiskoichżycia,zawłaszczającdobrawspólne,rozkładającrelacjespołeczne
iwydziedziczajączwiedzy.Produkujewyizolowane,przepracowaneizastraszonejed-
nostki,którepozorniesąsamosterowne,autonomiczneiodpowiedzialnezawszelkie
porażki”(Lewisza:Chutorański,Szwabowski,2016,s.59).Teniszcząceludzkąpod-
miotowośćprocesyobejmująrównieżinstytucjeedukacyjnejakoprzedsiębiorstwa
funkcjonującezgodniezzasadąwydajności,awięc-takjakinneinstytucje-nasta-
wionenaosiąganieprodukcyjnychstandardówinormekonomicznejefektywności.
Zamiastwięcrozwijaćautonomiczneosobowościposzerzającetwórczeiemancy-
pacyjnekompetencjeinstytucjetesąprzestrzeniąsocjalizacji,podporządkowania
iadaptacyjnejracjonalności,powodującdehumanizacjępodmiotówiłączącychich
relacjispołecznych.
Posthumanistycznydyskursautonomii–wybranezagadnienia
Znaczącemiejscewkrytyce(humanistycznierozumianego)podmiotu-osobynie-
ograniczonejwswejwolnościiautonomii,harmonijniewykorzystującejswójtwórczy
potencjał-mafilozofiaegzystencjalna(KarlJaspers)itransgresyjna(MauriceBlan-
chot).Przedstawicieletychdyskursówzwracająuwagęnacierpieniewspółczesnego
człowieka,który„gubiąctradycje,silneidentyfikacje,poczuciestabilnościzmagasię
zchaosem,pustką,dezorientacją”(Kopka,2008,s.68).Głoszą„nieusuwalnydualizm
egzystencjiludzkiejwjejrozdarciunawnętrze-subiektywność,związanązesferą
duchowo-etycznychrozstrzygnięćiokreślającąwłaściwebyciesobąjednostkiina
zewnętrze,czyliopisywanąprzeznaukę,empiryczno-przedmiotowąsferęistnienia
człowieka”(Pieniążek,2008,s.42).Podkreślajątruddążeniajednostkikupełniegzy-
stencjiprzeztransgresję,„egzystencjalnyskok”pozaswój„empirycznywymiar”,by
„mócnadaćpozahistorią(inowoczesnością)sobieiświatusens”,abyodpowiedzieć
naprzymus„refleksyjnegoprzekraczaniasiebiewposzukiwaniutego,coabsolutne
iostateczne-poszukiwaniuograniczonymwyłączniewłaśniedowłasnegownętrza
ijegoduchowegowymiaruwkulturzepoliteistycznej”(Kopka,2008,s.43).
