Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AUTONOMIAWDYSKURSIEPOSTHUMANISTYCZNYM…
|
17
Dokonanieegzystencjalnejtransgresjiwiążesięzpokonywaniemspotykanych
przeciwnościwobecdramatyzmuludzkiegolosu,wzmaganiu,bynadaćosobiste-
mubyciu-w-świecieunikalny,autentycznycharakter,żebyprzeciwstawićsięnico-
ści,powszedniości,„bezosobowemuzatopieniuwrzeczachpodpresjąotoczenia”
(Heidegger,za:Tarnowski,2003,s.250).Autonomiajesttuźródłemdefiniowania
iurzeczywistnianiaosobistychwartościpoddanychegzystencjalnejrefleksjikształtu-
jącejosobowąświadomośćiwydobywającejautentyzm„rozwojużyciaosobowego”
(Heidegger,za:Tarnowski,2003,s.257).Wiążesięzautentycznościąprzeżywania
jedynej,niepowtarzalnejegzystencji,wzgodziez„najgłębszymja,cozachodziwte-
dy,gdysłowaiczynywynikająznajbardziejwewnętrznego,osobistegonastawienia
isąprawdziwie,intensywnieprzeżywane”(Grzegorczyk,za:Tarnowski,2003,s.259).
Jejprzejawemjestodwagabyciasobąidecydowaniawswoimimieniu,atakżeza-
angażowaniewyrażoneaktywnościąigotowościąholistycznegopowierzeniasiebie
przeżywanymdoświadczeniomiwspółistniejącymosobom.Tworzonaznimirelacja
dialogowa(dialogegzystencjalny)cechujesięosobowąotwartością,potrzebąwza-
jemnegozrozumienia,gotowościądowspółdziałania,spotkaniemosób(intersubiek-
tywnością).
Charakteryzująceegzystencjalnąmyślfilozoficznąautentyczność,zaangażowa-
nieidialogstanowiągłównekategoriepedagogikiegzystencjalnej(Tarnowski,2003,
s.258-260)postrzegającejproceswychowaniajakodążeniedozrozumieniagłębiist-
nieniawychowankaorazdodoświadczanegoprzezniegosamo-rozumienia,również
wperspektywieprzeżywanychograniczeń,trudności,wyzwań(Borowska,2003).
Proceswychowaniazmierzazatemkutworzeniuwychowankomwarunkówdoświad-
czaniaautonomicznegokreowaniawłasnejegzystencjipoprzezodkrywanieiprze-
zwyciężanierozwojowychprzeszkód,dziękirefleksjiikierowanemuniądziałaniu,
podejmowanymwobecnościidialoguzinnymiuczestnikamisytuacjiwychowaw-
czych.Dialogtentworzyotwartą,osobowąrelacjęwzmacniającągłębięwewnętrz-
nychposzukiwańprzeżywających„trudistnienia”podmiotów.Dyskursegzystencjal-
ny,dowartościowującznaczenieautonomiiwdążeniujednostekkużyciuwzgodzie
zosobistymiwartościami,ukazujejednocześniedramatwspółczesnegoczłowieka
doświadczającegoniemożnościspełnieniaswojejpodmiotowościwświecieaksjolo-
gicznegochaosuiontologicznegoryzyka.
Współczesnafilozofia(zwłaszczapostmodernizmipoststrukturalizm)reinterpre-
tujeautonomięosobową,uśmierca„klasyczniepojętąkategoriępodmiotuopartego
natożsamości,racjonalności,autonomii,suwerennościiindywidualności”(Banasiak,
2008,s.37).Wjejrozumieniupodmiotniejestjużsprawcąkonstytuującymsiebie
dziękiswojemurozumowiisamoświadomości,jestbowiemczęściąwspólnotyjaź-
ni(communityofselves)iużytkownikówjęzykawokreślonejkulturzeiepocehisto-
rii(Reindal,1999,s.361).Kształtujągotekst(JacquesDerrida),władza(MichelFo-
ucault),narracja(Jean-FrançoisLyotard)ianonimowesiły(JacquesLacan),których
