Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
aleuzupełnićjąnależyoznacznieliczniejszągrupęutworów,wktórychkon-
tekstutworumuzycznego,niegrająctakfundamentalnejroli,wpływajednak
znacząconaichinterpretację,zaśjegorozpoznaniemaniekiedykluczowezna-
czeniedlazrozumieniacałościutworulubjakiejśjegoczęści.
Szukającanalogiitegozjawiskawinnychniżliteraturssztukach,można
byłobyzwrócićuwagęchociażbynarolęmuzykiwfilmach.Nieusuwalnym
iprymarnymelementemfilmubędziekompozycjadanegoautorawówczas,
gdystajesięonaośrodkiemtematycznymautonomicznegowątkuscenariu-
sza,częstokroćopowiadającegoookolicznościachpowstaniadziełalubojego
wykonaniu,azatemwrozmaitychfilmachosadzonychwśrodowiskumuzyków,
bardzoczęstoadaptującychopery,którezuwaginaakcjęscenicznąwszcze-
gólnysposóbsąpodatnenategorodzajudziałania.Przykładówtegotypudzieł
dostarczafilmografiaCarlosaSaury,któregoCarmen(1983)jestniemożliwado
wyobrażeniazmuzykąinnąniżoperaGeorgesaBizeta,aJa,donGiovanni(2009)
byłbyniedopomyśleniabezoperyMozarta.Znaczenieutworówmuzycznych
użytychwfunkcjicytatówwścieżcedźwiękowejfilmujestjużkwestiąbardziej
dyskusyjną–czyikiedymożnajeuznaćzaabsolutnieniemożliwedopominię-
ciawinterpretacjifilmu,akiedypełniąfunkcjewyłączniedopełniającesens,
którypowstajerównieżbezświadomościźródłapochodzeniadanegofragmentu.
Muzykailiteratura,kompozytorikultura
Zpowyższego–siłąrzeczyniepełnego,wyrywkowego–przegląduzjawiska,
któregopróbęprzynajmniejczęściowegousystematyzowaniapodejmęponiżej,
wysnućmożnabyłobyniepokojącywniosek,któregoistnieniesygnalizowałam
jużwcześniej:otóżzdecydowanawiększośćwszelkiegorodzajuodwołańdo
muzyki,jakiepojawiaćsięmogązwłaszczawliteraturzeifilmie,atakżemalar-
stwie
27
czymarginalniewinnychsztukach,wydajesięmożliwadozaliczenia
wpoczetzjawiskakulturowejrecepcjikompozytorów,któregowydzielenie–
jakoosobnegopolabadawczego–proponujęwmoichrozważaniach.Czym
27
Możliwościmalarstwasąrzeczjasnaznaczniebardziejograniczoneodsztukoperują-
cychnastępstwemczasowymimożliwościamifabularnymi,niemniejjednakzpewnością
jakoważnezjawiskanależałobytuwymienićzjednejstronyportret–pozorniewsposób
realistycznyprezentującykompozytora,wrzeczywistościczęstokroćbędącysymboliczną
interpretacjąjegopostawyidzieł,zdrugiejzaśprzedstawieniainspirowanekonkretnymi
utworami–ituznóweksponowanemiejscenależysięmalarstwu„operowemu”,azatem
naprzykładilustrującemuscenyzdziełoperowych.
~22~
