Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CzęśćI.Rozprawyteoretyczne...
Promowanieperspektywicznejlektury1takcharakterystycznedlaJaussa
nagruncierozważańliterackich1sprawiło,żeprocesrecepcjiniemiałsię
opieraćnaprzyjęciuzgóryzałożonegonstereotypuodbioru”iewentualnejjego
weryfikacji,lecznatakimodbiorze,którybyłbyfaktycznieprocesem,warunko-
wanymprzeznoczekiwania”,podlegającymnnieustannejkorekturzeimodyfika-
cji,stanowiącrodzajndialoguztekstem”42.Jausspisał,iżn»Oczekiwanie«
bywazaspokojonelubnie,cowiążesięzwpisanąwtekststrategiąproporcji
pomiędzy»estetykątożsamości«a»estetykąinnowacji«lubzaskakiwania”43.
Wracającnagruntmuzyki,możnawysunąćtezę,żewprzypadkunowator-
skichdziełStrawińskiegoiSchönberga,takich,októrychmowabyławniniej-
szymtekście,poziomoczekiwańsłuchaczyzostałznacznieprzekroczony.Ana-
wetzałamany.Znanedotądnormylubnimmanentnapoetykagatunku”1
wprzypadkutakichgatunkówjakbalet,symfonia,pieśńzostałyzaburzone.Od-
niesieniadodawniejszychreprezentantówtychgatunkówmuzycznych,stano-
wiącychntradycyjneotoczenia”nowejmuzyki,atymsamymakceptowanykon-
tekstdlaodbioruutworunowego1podobnie,zostałyzakwestionowane.Tym
samymdwaważnedlaprzekazumuzycznegoczynnikiobiektywizacjihoryzon-
tuoczekiwańzostałypodważone.
SkoropublicznośćnowatorskichdziełzpoczątkuXXwiekuniezechciała
wejśćwdynamicznyprocesrecepcji,uwzględniającyposzerzaniehoryzontu
odbioruorazmodyfikacjędotychczasowychprzyzwyczajeńioczekiwań,opisa-
neprzezemniewtymtekściekoncertymusiałyzakończyćsięskandalami.Pu-
bliczność,któraniejestgotowanakonfrontacjęznowąrzeczywistością,
różnąodobowiązującegodotądwzorca,odwracasięodniejzwyrazem
oburzeniainiesmaku.Publicznośćzorientowanakonserwatywnieniedoce-
niazwykledziełwykraczającychpozatradycyjnyhoryzontoczekiwań.Na-
wetniepodejmujepróbyzmianyswegonastawieniawkierunkunastawieniaku
innowacyjności.Problematykawartościstajesiędrugorzędną,zaśocenadzieła
zależywyraźnieodusytuowaniawhoryzoncieoczekiwań.Wtakimukładzie
wzajemnychzależnościzbytnowatorskieutworyczęstowypadająnegatywnie.
Bywająwięcodrzucane.Niesłusznie.Czasemjednaknaszczęścietylkona
krótkiokresczasu.
42Por.ibidem,s.225.
43Ibidem.
