Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SPA–DEFINICJA
5
gająpotemstarożytnejGrecjiiImperiumRzymskiego.StarożytniGrecydo-
cenialikąpielewwodziesłodkiejorazmorskiej(thalassoterapia).Początkowo
kąpielebyłyzarezerwowanedlazamożnychobywateliwprywatnychłaźniach
domowych,alepotempojawiłysiętakżełaźniepublicznedostępnedlaogó-
łu.WczasachHomerakąpielesłużyłyprzedewszystkimdomyciaicelów
sanitarnych.Tradycjakąpielidotyczyrównieżinnychkultur,np.w737roku
gorąceźródła„onsen”udostępnionowpobliżuIzumowJaponii,znanedo
dzisiajsaunyfińskiepojawiłysięnawybrzeżachBałtykuokoło1000roku,
awTurcjiinicjatorembudowyw1556r.łaźnibyładomniemanażonasułta-
naSulejmanaWspaniałego,Roksolana,urodzonajakoAleksandraLisowska,
którajakodzieckotrafiładoniewolitureckiej,aokoło1520rokudoseraju
sułtańskiego.
DoVwiekup.n.e.kąpielbyłauważanazazwykłyzabieghigieniczny,do-
pieroHipokrates(460-370rokp.n.e.)postawiłhipotezę,żeprzyczynawszyst-
kichchoróbleżywbrakurównowagiwpłynachustrojowych.Abyodzyskać
równowagę,niezbędnajestzmiananawykówiśrodowiska,któraobejmowała
pobytywkąpieliskachpołączonezaktywnościąfizyczną.Kąpielebyłyczęsto
zalecanełączniezesportemiedukacją.
Rzymianie,naśladującGreków,zbudowaliwłasnełaźniewmiejscach,
gdziebyłyźródłamineralneitermalne.Stacjonowanierzymskichlegionów
byłoczęstokluczemdorozwojuspajakomiejscarekonwalescencjirannych
orazwypoczynkuirekreacjidlazdrowychżołnierzy.Wprzeciwieństwiedo
Greków,którzytraktowalikąpielejakouzupełnienieintensywnychćwicze-
niachfizycznych,Rzymianiekąpielikuracjępitnąuznawalizawartościowe
zabiegisamewsobie.JużAsklepiades(124-40rokp.n.e),rzymskilekarz
ifilozofgreckiegopochodzenia,przedstawiłkoncepcjęhydroterapiiikuracji
pitnejjakoformyleczeniaiprewencji.Zalecałrównieżwinojakouniwersal-
nyśrodekleczniczy.ZasługąRzymianbyłowybudowanieakweduktów,roz-
wójpublicznychłaźniiimponującychterm,zktórychkorzystałysetkitysięcy
mieszkańcówImperium.WokresiepotęgiRzymujegomieszkańcyzużywali
około1500litrówwodynaosobęnadobę.Zbiegiemlatcelrzymskichkąpieli
zmieniłsięzleczniczegonarelaksacyjny,ałaźniestałysięośrodkamispotkań
towarzyskich.WrazzupadkiemCesarstwaRzymskiegow476rokuirozwo-
jemkulturychrześcijańskiejkąpielebyłyniekorzystniepostrzeganeikorzy-
stanieznichbyłooficjalniezakazane.Dominowaławiarawwyleczenieprzez
uprawianiekultuimodlitwy.Licznełaźniezostałyprzebudowanenamiejsca
kultu.Wtymokresieniebyłorzadkościąwstrzymywaniesięodkąpielicałymi
latami.DopierowXIIIwieku,podwpływemMaurówwpołudniowejEuropie
łaźnieponowniestopniowozyskiwałyznaczenie.Zaczętorównieżstosować
wterapiikuracjępitną(do10litrównadzień),upustykrwiilewatywę.
WXVIwiekuzarzuconowwielukrajachdziałalnośćłaźnipublicznych,
przypisującimźródłochoróbzakaźnych,takichjakkiła,dżumaitrąd.Nie
