Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Wiedzaojęzykuwdokumentachprogramowychipodręcznikach
Możnajednaktęstrategięrealizowaćnadwasposoby,wzasadniczy
sposóbróżniącesięcodoefektywnościpoznawczej.Kryteriumstanowi
tustopieńsamodzielnościbadawczejucznia.Wpierwszymwypadkuma-
teriałjęzykowy,którymabyćprzedmiotembadania,zostajeuczniowi
podany,częstotakżemniejlubbardziejprecyzyjnieokreślonewnioski,do
którychpowinnosiędojść:
Wypiszzpodanychprzysłówrzeczownikionieregularnejodmia-
nie.Następniepołączkażdywyrazzodpowiedniącechąjegood-
miany:dwierównorzędneformywniektórychprzypadkach,od-
mianamieszana,brakliczbypojedynczej,dwaróżnetematy
wliczbiepojedynczejimnogiej,nietypoweformyD.,C.,B.iMs.
liczbymnogiej,brakliczbymnogiej:Cozoczu,tozserca.
Człowiekdośmiercirozumusięuczy.Niewszystkozłoto,cosię
świeci.Niktniejestsedziąwewłasnejsprawie.Uderzwstół,
anożycesięodezwą.Prawdziwychprzyjaciółpoznajesię
wbiedzie.
Aktywnośćpoznawczauczniawypełniawtymwypadkujedyniedrugą
fazęcałejprocedurylubdrugąitrzecią,pomijanatomiastpierwszą.
Wdrugimwariancieuczeńsamodzielniegromadzimateriałjęzykowy
(badawczy),opracowujegoidochodzidownioskówkońcowych(takdzie-
jesięwprzytoczonymzadaniudotyczącymspisutreści),stawianeprzed
uczniemproblemysąteżbardziejzłożone,wymagająwieloaspektowego
oglądu.Tozbliżatentypzadaniadometodyprojektu:
Porównajzsobądwajęzyki,np.językpolskiijęzykobcy,którego
sięuczysz.Zastanówsię,wczymsądosiebiepodobne,aczym
sięróżnią.
Wypiszzesłownikówizencyklopediikilkadefinicjisłowaarchi-
tektura.Porównajjezsobą,wskażelementywspólneiróżnice.
Obserwujprzezkilkadnijęzykowezachowaniaróżnychosób—
znajomychinieznajomych,starszychimłodych—wcodziennych
sytuacjachkomunikacyjnych:wsklepie,napoczcie,naprzystan-
ku.Notujwypowiedzenia,którekierujądoinnych—pytania,pro-
śby,polecenia,rozkazyitp.Napodstawiebadańwyciągnijwnioski:
czyPolacywiedzą,cooznaczahigienajęzykowegoobcowania?28.
28Możnabytezadaniatrochęprzemodelować,np.wostatnimprzykładzieźlesfor-
mułowanoproblembadawczy—niemożliwajestodpowiedźnapytanie,czywiedząo,tyl-
