Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIwieku
Ryci43
Bieleniepłótnarysunekwg
obrazuG.vanEeckhouta
(Rijksmuseum,Amsterdam)
rozwójwłókiennictwa
wAnglii
początkiprzemysłu
bawełnianego
przemysłlniarski
wyrobyjedwabnicze
niczego,którytrwałrównieżiwnastępnymwieku.Ośrodkitejgałęziprzemysłubardzo
ucierpiaływczasiewalkzoddziałamihiszpańskimiksięciaAlby,aponadtozastępyflan-
dryjskichtkaczy,prześladowanychzapoglądyreligine,emigrowałydoAnglii,doktórej
dziękinimprzeniesionazostałaprodukcjatkaninmniejdelikatnych,aletańszych.Po-
jawiłysięnowewzoryibarwymateriałówtkanychzniciwełnianychzmieszanychzlnia-
nymiijedwabnymi.Niebyłopotrzeby,coczynionowcześniej,wysyłaniaangielskich
materiałówdoFrancjiiNiderlandówwcelufarbowaniaiapreturysukna.Szczegółowy-
miprzepisamiprawnymiregulowanozasadyorganizacjiprodukcji,włączniezzakazem
zatrzymywaniaprzezrobotnikówresztekwełnyiprzędzy.WciąguXVIIstuleciapotroił
sięwywózwełnyangielskiej,awartośćwywiezionychtkaninwełnianychosiągnęłana
początkuwieku3mlnfuntów.WAngliiwyróżniałysiętrzygłównerejonyprzemysłu
wełnianego:wokolicachNorwich,BradfordiWarminsterorazwokręguYorkshire.
NaprzełomieXVIiXVIIw.wAngliipojawiłysiętakżezalążkiprzemysłubawełnia-
nego.Wpoł.XVIIstuleciagłównejegoośrodkiznajdowałysięwokolicachManche-
steru,LancashireiLiverpoolu.Jednocześnieprzepisamiadministracyjnymizwalczano
przywózzIndiitanich,kolorowychiwzorzystychtkaninbawełnianychzwanych
indienneslubcalicoes.Wykorzystywanojedoszyciasukiendamskich,takżedowyrobu
firanek,obianonimirównieżścianyimeble.IchimportzAzjibyłprzyczynązamieszek
wśródtkaczyangielskichifrancuskich.
WXVIiXVIIstuleciunastąpiłrozkwitprzemysłulniarskiegowSzwajcarii,cho-
ciaż-mocnozwiązanezrolnictwem-tkactwolniarskiebyłorozpowszechnione
wcałejEuropie.Wroku1600firmaViatisiPellerzorganizowaławsystemienakład-
czymprodukcjęwyrobówlniarskichwGórachIzerskichiKarkonoszach.Natomiast
śląskiewyrobylniarskiedocierałyzarównodowielukrajóweuropejskich(Anglii,
Włoch,Szwajcarii,Portugalii,Hiszpanii),jakidohiszpańskichkoloniiwAmeryce.
Europejskirynekwyrobówjedwabniczychzostałopanowanyprzezprodukty
francuskie.Francuskiprzemysłjedwabniczy,opartynawłasnymiimportowanym
surowcu,koncentrowałsięwokółLyonu,gdziewyrabianoponadpołowęwszystkich
francuskichtkaninjedwabnych.Produkcjawyrobówjedwabnychopierałasięna
chałupnictwie,aokoło1/3produkcjibyłaprzeznaczonanaeksport.Jedwabnictwo
rozwiałosiętakżewParyżu,Awinionie,Nîmes.Prócztegotkaninyjedwabnewyra-
bianowinnychmiastacheuropejskich-Antwerpii,Bazylei,Zurychu,Amsterdamie,
72