Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NastykupoliteizmuichrześcijaństwazapierwszychGryftów
pookresiektórejspotkałjegorszylos.Wyobrażeniabóstw,które
byłytrwalszeniżdrewnianeidolejakipomniejszejrangiwoczach
duchowieństwa:nwmurowywanebyływścianykościołówwsposób
deprecjonujący,conajpewniejbyłojednymzprzejawówdesakraliza-
cjiprzedchrześcijańskichobiektówkultu”45.Dobrzewidocznejestto
wobrębiepaństwaGryfitów,gdziewykorzystanezostałyjakomateriał
budowlany.Wdziałaniutakimdoszukaćsięmożnazarównorewa-
loryzacjireligijnej,jakidesakralizacjidawnegokultu.Wznoszenie
kościołówwmiejsculubwpobliżupogańskiegosacrummiałowymiar
teologiczny,któremutowarzyszyłyzabiegiapotropeiczne.
Wwiększościtakichprzypadkówarcheologiadostarczapotwier-
dzeniadawnegokultulubsynkretyzmu,niewykluczone,żebyłyto
równieżpłytynagrobnezbliżoneformądowczesnychchrześcijańskich
nagrobkównawróconychsłowiańskichwodzówlubwojownikówzXII
wieku(por.Wratislawstein46).Innekamieniesakralnezprzedstawienia-
mifiguralnymiodnalezionezostałynaRugii(kościoływAltenkirchen
iBergen)czywSłupsku,gdziepłytagranitowawmurowanazostała,
podobniejakwWołogoszczywXIIIwieku,podschodamiwieży
nieistniejącegojużkościołaśw.Piotra(odnalezionapodczasbudowy
wIIpołowieXIXwiekukościołapodwezwaniemSercaJezusowego
namiejscupoprzedniego).Wciążpozostajepytanie,zacosłużyłyprzez
100latodchrystianizacjiwdrewnianychkościołach?
WkontekścietrwaniapogańskichkultówpochrystianizacjiPomo-
rza,zastanawiatakżepewienzabytekpiśmiennictwa,amianowicie
KsięgacudówmnichaHerberta47,którejjedenfragment(Quomodo
zabulusinscemateregioseipsumydalatrisostendebat48)dotyczy
45
K.Kajkowski,Desakralizacjaczyrewaloryzacja.Przejawynieliturgicznychpraktyk
religijno-magicznychwmurachśredniowiecznychpomorskichkościołów,[w:]Kul-
turaludówMorzaBałtyckiego,t.I:starożytnośćiśredniowiecze.Mareintegrans.
StudianaddziejamiwybrzeżyMorzaBałtyckiego.MateriałyzIIIMiędzynarodowej
SesjiNaukowejDziejówLudówMorzaBałtyckiego,Wolin20-22lipca2007,red.
M.Bogacki,M.Franz,Z.Pilarczyk,Toruń2008,s.177.
46
Kamieńpamiątkowy(graniczny?)wpobliżuGrüttow.
47
HerbertiturriumsardiniaearchiepiscopiDemiraculislibritres,[w:]J.-P.Migne,
Patrologiaeursuscompletus,PatrologiaeLatanietomusCLXXXV
,Paris1860.
48
SkolacjonowanyipierwotnieopublikowanyprzezStellęMarięSzacherską.Zob.
S.M.Szacherka,Quomodozabulusinscemateregioseipsumydalatrisostendebat,
27
