Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NastykupoliteizmuichrześcijaństwazapierwszychGryftów
(odpowiednio1160,1168),jakipewnaautonomiaWołogoszczymogły
wpłynąćnapowrótWołogoszczandodawnychwierzeń,cowydajesię
potwierdzaćmotywpowracającegowtakimujęciubogalubraczejod-
grywającegojegorolęmożnowładcy.Niebudziłobywtedywątpliwości
dostąpienieudziałuwpraktykachkultowychchrześcijanina,samopis
wskazujenawciążżywyobrazsłowiańskichwyobrażeńkosmogo-
nicznychnadBałtykiem,utrzymywanychpoprzyjęciunowejreligii
przezGryfitów.
WkrajuwyniszczonymdługimiwojnaminietylkozPolskąmiesz-
czaniecorazczęściejobiecywaliksięciu,żezostanąchrześcijanami-co
wichoczachgwarantowałokresuciążliwościwojennych.Chrzestbył
więcbardziejefektemsłowadanegowładcyjakiprywatnychintere-
sów(handlowychiinnych),niewynikałzpobudekczystoreligijnych,
zwłaszczanaobszarachwiejskich,oczymświadczytrwającyprzez
kolejnewiekiproceswypieraniastamtądpogaństwa.Apostolstwo
wgranicachpaństwaWarcisławazakończyłosiętylkopołowicznym
sukcesem,bowiem:nbyłonaterenachpomorsko-połabskichprzed-
sięwzięciemsztucznym,spowodowanympośpiechemwdziałaniach
Krzywoustego,azarazemzjawiskiemopóźnionympodwzględem
językamisjonarzywkręgusłowiańskim.Słowiańszczyznajużdojrzała
doprowadzeniamisjiwewłasnymzakresie”53.
Bardziejpokojowe,choćniezawsze,metodyzapewniłymasowe
chrztyludności,leczniezapominajmyowyborzeczęstoludnych
dnitargowychprzeznapostołaPomorza”.Znamienne,żerządzące
warstwyspołecznewidziałycorazczęściejkorzyścizprzyjęcianowej
wiarydlasiebie,samzresztąWarcisławniechciałbyćdłużejzależny
odstanowiącychelitęspołecznąkapłanówpogańskich.Wtensposób
dokonywałsięprzełomświatopoglądowy,awciążutrzymującesiępo-
gaństwotraktowanebyłozzewnątrzwręczjakanomalia,którenależało
jaknajszybciejzwalczyć.Ottonwyprawiłsiędoośrodkówkultowych
bliższychprawejstronyOdry,gdzieinstytucjakapłańskapoliteizmusło-
wiańskiegoniebyłatakrozwiniętajaknaPołabiuczyRugii.Wewszy-
stkichodwiedzanychprzezniegoosadachocharakterzemiejskim
(wyjątkiembyławieśKłodona),wktórychzatrzymywałsięgłosić
SłowoBoże,musiałoistniećwyznaczoneobrębpogańskiegosacrum,
53
H.Łowmiański,op.cit.,s.270.
29