Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałFoltyn
najprawdopodobniejWołogoszczy49.Wksiędzenapisanejprzezcy-
stersaHerbertapomiędzyrokiem1178a1180wopactwieClairvaux
odnajdziemynawiązaniedomisjidyplomatycznejmłodegozakonnika
Henryka(późniejduńskiegoopata)ndoziemipogan”.Przytoczonyzo-
stałwniejopisbiesiadyobrzędowejprzybyłychdopogańskiejświątyni
iukazaniesiępodpostaciąludzkąjakiegośsłowiańskiegoboga/ducha,
posiadającegozastawionyosobnystół,aktóregoopiswskazujenaJa-
rowitawkrólewskichszatachizgroźnymikompetencjami.Podczas
wizytychrześcijanina,zasiadaonnatronieioznajmia,iżuciekłprzed
krzyżem,ukryłsięwmorzuiponownieprzybyłdoswoichczcicieli,
poczymznika50.
Oileowoprzybranieludzkiejpostacimożeuchodzićzawytwór
fantazji,choćznamypodobnemotywyzprzekazówpomorskich(Ebo
III,8,nadtozaśprzybieranieludzkiejpostaciprzezŚwiętowitaar-
końskiego),totradycjawspólnegobiesiadowaniawduchuminionych
wierzeńlubjeszczewybrzmiewającychjesttutajnaderczytelna.Wersja
zawierającaopowiadanieotymwydarzeniudatowanymnalata50.XII
wieku,znanajestwyłącznieztrzech51,spośródkilkunasturękopisów
tegopopularnegowśredniowieczuzbioru,jednakżewybórmiejsca
wydajesięnieprzypadkowy,sądzącpozainteresowaniuDuńczyków
Wołogoszczą,zwanąnkluczemdoPomorza”,którątymczasowoobjęli
swymzwierzchnictwemnapoczątkuszóstejdekadyXIIwieku.
AktywnośćśrodowiskprzedchrześcijańskichusąsiednichObo-
drzycówpodrządamiNiklota52czysłynącychzezwycięstwnamorzu
Rugian,uktórychmodeltakiegoustrojureligijnegoprzetrwałnajdłużej
[w:]RolaklasztorówduńskichwekspansjiDaniinaPomorzuZachodnimuschyłku
XIIwieku,Wrocław-Warszawa-Kraków1968,s.88-90.
49
SzacherskawskazywałanaRugię,nowszetropydowodząWołogoszczy.Zob.
M.Łuczyński,ZapomnianeźródłododziejówpogaństwazachodnichSłowian,
nAlmanachHistoryczny”,t.11,2009,s.143.Tamżewnikliwaanalizatekstuśre-
dniowiecznegoorazporównaniejegotreścizŻywotamiśw.Ottona.
50
S.M.Szacherka,Rolaklasztorówduńskich…,s.89.
51
Szerzejotym:S.M.Szacherska,op.cit.,s.80-88.Tamżeoinnychświadectwach
utrzymującegosiępotajemniekultupogańskiegonaPomorzuPrzednim.
52
W1147rokupowstrzymałtakzwanąnkrucjatępołabską”idokońcaswegożycia
pozostawałpoganinem,(zabitypodOrlemw1160),choćdostrzegałwagęogar-
niającegocałąEuropęchrześcijaństwa.
28
