Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sporyoprzedmiotbadań,osamodzielnośćkatedriinstytutów,onazwy,ostosunek
częścidocałościwprzypadkubadaniawymienionychwyżejukładówbyłybypoprostu
obrazązdrowegorozsądku.
Takąobrazęstanowiłybyzakusynatworzenieodrębnychnauknaprzykładomęż-
czyźnieiokobiecie,omężuiożonie.Ajednakspotykasiępracenaukowezatytuło-
wanePsychologiakobietysprowadzającesiędowymienieniawszystkichtychcech,
któreróżniąkobietyodmężczyzn.Zpractychdowiadujemysięrównieżwszystkiego
opłcimocnej.WypadałobywięczatytułowaćjepoprostuPsychologiaróżnicpłciowych.
Rozwiązaniepierwszepozwalajednaknaszybkie(przezsamotylkoodwrócenietematu
idopełnienia)opublikowaniedrugiegodzieła:Psychologiamężczyzny.Łatwiejwtedy
onaukowymedalzasamątylkodrugąjegostronę.
Wspołeczeństwieludzkimpewnetypyoddziaływańmiędzyelementamiwspólno-
tyuznanezostająprzezjejwładzęzaspołecznieniebezpieczneidlategosązabraniane
przezustawępodgroźbąkary.Tewłaśnietypyoddziaływańnazywasięprzestępstwami,
anaukęonichprawemkarnym.Historiadowiodła,żesprawcyzbrodniniesąwyłącz-
niewyrzutkamiewolucjiiżewbrewpsychiatrycznympozoromsątoludzienormalni.
Czasprzekonałnas,żeiofiarysąnormalne,powszechne.Odrębnejednostkowebada-
niaelementówukładunazwanegoprzestępstwem,awięcsprawcyiofiary,prowadzą
donikąd.Skądprawomawiedziećoswychszansachregulowaniaspołecznychoddzia-
ływań,jeśliniezwnikliwychbadańobuelementów:krzywdzącegoikrzywdzonego?
Dlaczegownaukachspołecznychistniejedyscyplinabadającaoddziaływania
społecznieniebezpieczne,szkodliwe,aniemadyscyplinyustalającejprawidłowości
wsferzeoddziaływańspołeczniekorzystnych?
Aczywnaukachprzyrodniczychjestinaczej?Ekologowiezwracająuwagęnata-
kiezależnościmiędzygatunkowe,zktórychwynikajakaśszkodadlajednegozdwóch
powiązanychgatunków.Główną,choćniewyłączną,rolęregulatorówstosunkówilo-
ściowychijakościowychwprzyrodzieprzypisujesięzależnościomantagonistycznym
(konkurencji,drapieżnictwu,pasożytnictwu).Stosunkiantagonistycznemiędzygatun
-
kamisąznacznielepiejpoznane(itonietylkoodstronyjakościowej,aleiilościowej)
niżstosunkiwzajemnejpomocylubwykorzystywaniajakiegośgatunkubezczynienia
muszkody.
Istniejądokładnedaneotym,jakwpływająnaliczebnośćpopulacjidwugatunków
stosunkiantagonistyczne,np.tegotypu,jakpożeraniejednegogatunkuprzezdrugi,
jakąrolęodgrywakonkretnydrapieżnikwstosunkudokonkretnejofiary.Natejpod-
stawiepodejmowanesąpróbyustaleniaprawidłowościekologicznychrządzącychtymi
zjawiskami.Niewielkiesąnatomiastsukcesywyobrażeńotym,jakwpływanaliczeb-
nośćpopulacjijednegogatunkujegowspółżyciezinnymgatunkiem(np.współżycie
mszyczmrówkami).
Dlaczegocałabadawczauwagakierowanajestnazależnościantagonistyczne
(gatunekAkontragatunekB),anienaoddziaływaniaprotekcyjne?Dlaczegotylko
takiestosunkimiędzygatunkowe,jakdrapieżnictwo,pasożytnictwoikonkurencja,
1.Pojęcieirodzajewiktymologii
57
