Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
społecznych198.Stosowaniegodoanalizy„zjawiskczysto
indywidualnych”byłobezceloweiprowadziłodonadużyć
interpretacyjnych.Ponadtomaterializmhistorycznymiał
byćniestosowalnydoustrojusocjalistycznego,gdyż
wsystemietymniemażywiołowegorozwojusił
produkcyjnych.Należyzwrócićjeszczeuwagęnajedną
rzecz:Krzywickiuważał,żezarzucaniematerializmowi
historycznemuograniczanialudzkiejwolibyło
bezzasadne.Wedługniegomarksizmodkrywałzasady,
permanentneniczymprawafizyki,którenależałopoznać,
abymócświadomiedziałać.Wiedzatymsamymmiała
staćsiępodstawąpraktyki.
TosamoprzekonaniewyrażałBieńkowski,uzupełniając
jejednakwłasnąinterpretacjąromantyzmujakoswego
rodzajuprotomaterializmu199.Swojąinterpretacjędzieł
KrzywickiegoBieńkowskiwskondensowanysposób
wyłożyłwdwóchartykułachzamieszczonychnałamach
„Epoki”.Nieukrywałwnichswojegozachwytumetodą
badawcząKrzywickiego.Pouczającejestprześledzenie
zagadnień,naktórekładłakcentwswoichrozważaniach.
Przedewszystkimwybijasiękwestiawpływujednostki
ludzkiejna„nieubłaganyrozwójsiłwytwórczych”.
Krzywickiwswojejmetodzieuznawał,żenasamym
końcuprzemianjestczłowiek,któryzpowodu
egoistycznejdbałościoswójinteresnapędza,
nieświadomie,przekształceniawsferzestosunków
społeczno-ekonomicznych.Bieńkowskipatrzył
natotrochęinaczej.Twierdził,że„myślludzka,idea,czy
chce,czynie,świadomieczynieświadomiebędzie
zawszewyrazicielkąpotrzebstwarzanychprzezstosunki
ekonomiczne”200.Miałteżonpewienkłopot
zjednoznacznymodniesieniemsiędomechanicystycznej
wizjirozwoju.Jeślibowiembyłonnieubłagany,tojak
interpretowaćpowstaniefaszyzmu–„zwyrodnionejformy
kapitalizmu”–będącegoefektemindustrializmu
kapitalistycznego?
Kolejnakwestiaodnosiłasiędostosowalności
materializmuhistorycznegodoanalizy„wszystkich
okresówludzkiegorozwoju”,awięcdawnych,
