Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Konceptualizacjaioperacjonalizacjakluczowychterminówbadawczych
63
TeoretykpolitykiGiovanniSartoriwswoichrozważaniachoteoriidemokracji
wyróżniłczteryrodzajedecyzjiiindywidualne,grupowe,kolektywneorazskolekty-
wizowane.Decyzjeindywidualnepodejmowanesąprzezkażdąjednostkęsamodziel-
nie,niezależnieodtego,czyjestwewnątrz-czyzewnątrzsterowna.Decyzjegrupowe
podejmowanesąprzezkonkretnegrupy,czyliprzezoddziałującenasiebieibędące
wbezpośrednimkontakciejednostki,któreuczestnicząwprocesiepodejmowania
decyzji(wyboruwariantudecyzyjnego).DecyzjekolektywnezdaniemSartoriego
ntrudnoująćwdokładnejdefinicji;rozumianesąnaogółjakodecyzjepodejmowane
przez»dużąliczbęosób«”125.Wanalizowanymmodeluprzyjętonastępującerozróż-
nieniedecyzjigrupowychodkolektywnych.Decyzjekolektywnepodejmowanesą
przezndużeciało,które-zewzględunaswąwielkość-niefunkcjonuje,iniemoże
funkcjonować,takjakgrupykonkretne”126.Ostatnimtypemdecyzjisąteokreślane
mianemdecyzjiskolektywizowanych.TejgrupieSartoripoświęcanajwięcejuwagii
nmożnapowiedzieć,żedecyzjekolektywneiskolektywizowanełączyto,żeniesą
wżadnymsensiedecyzjamiindywidualnymi.Pomimotegodecyzjeskolektywizo-
waneróżniąsiębardzoodpozostałych.Przydecyzjachindywidualnych,grupowych
ikolektywnychodwołujemysiędopodmiotu,któryjepodejmuje.Natomiastdecyzje
skolektywizowanenarzucanesąistosowanewobecjakiejśzbiorowości,niezależnie
odtego,czyjepodejmujejedenczłowiek,czyteżkilkabądźwieleosób.Kryterium
definiującymprzestajebyćto,ktodecyduje,leczzakresowychdecyzji.Ten,kto
decyduje,decydujezawszystkich”127.
KolejnatypologiadecyzjiautorstwaMarianaMazura,zajmującegosięzagadnie-
niamicybernetycznejteoriiukładówsamodzielnych,jestbardziejszczegółowaizło-
żona128.Zaproponowałon11typówdecyzjipodzielonychnaczterygrupy.Typologia
tabierzepoduwagękryteriumilościinformacjibranychpoduwagęprzezdecyden-
tówwmomenciepodejmowaniadecyzji129.
Szczególnymrodzajemdecyzji,zktórymmamydoczynieniawszczególno-
ściwadministracjirządowej,jestdecyzjaadministracyjna.Zgodniezart.104§1
kodeksupostępowaniaadministracyjnego130(dalejik.p.a.)norganadministracji
publicznejzałatwiasprawęprzezwydaniedecyzji,chybażeprzepisykodeksusta-
125G.Sartori,Teoriademokracji,Warszawa1998,s.265-266.
126Tamże.
127Tamże.
128Zob.szerzejiM.Mazur,Cybernetycznateoriaukładówsamodzielnych,Warszawa1966.
129TypologiaM.MazuraprzedstawionanaposiedzeniuZakładuPrakseologiiPANw1968roku,zai
J.Zieleniewski,Organizacjaś,s.485-486.Systematyzacjataprzedstawiasięnastępującoi(1)decyzje
samorodne,któreopartesąwyłącznienatychinformacjach,któredecydentuświadamiasobiewchwili,
gdymusipodjąćdecyzjęi(a)odruchowe-podejmowanesązaniminformacje,naktórychsąoparte,
zostanąuświadomionesobieprzezdecydenta,(b)intuicyjne,(c)refleksyjne(wśródktórychmieszczą
siędecyzjezadowalające);(2)decyzjeprognostycznei(a)ekstrapolacyjne,(b)asocjacyjne;(3)decyzje
probierczei(a)wyrywkowe,(b)systematyczne,(c)metodyczne;(4)decyzjeoptymalizacyjnei(a)stra-
tegiczne,(b)probabilistyczne,(c)deterministyczne.
130Ustawaz14czerwca1960r.Kodekspostępowaniaadministracyjnego,tekstjedn.Dz.U.2020
poz.256.
