Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wwiększościkulturtradycyjnychmłodychchłopcówformowanowprocesieso-
cjalizacjinafltwardych”mężczyznrównieżpoto(oilenieprzedewszystkim),aby
potrafilitłumićswojenaturalneemocjeizachowywaćbojowąskutecznośćwtrau-
matycznymdoświadczeniubitwy–trwaćwszereguiwalczyćbezokazywania
strachu,jaktotłumaczyłPlatonwLachesie.Wokresienowożytnymzadecyzjąopod-
jęciuflsłużbyżołnierskiej”stałaczęstomotywacjapatriotyczna–chęćwywiązania
sięzobowiązkuobronyzagrożonejojczyzny,albomotywacjanacjonalistyczna–
chęćudowodnieniaprzewaginaroduswojegonadinnymi.Aleczasamidziałałteż
instytucjonalnybądźspołecznyprzymus–doudziałuwwojniemężczyznnakła-
nianopoprzezwojskowąrekrutację,groźbęegzekucjidezerterów,obietnicęnagro-
dyalbopoprzezstygmatyzacjętych,którzyuchylalisięodwalkijakotchórze,atym
samymniezdawalinajważniejszegotestunamęstwo.
Wperspektywiesocjologiczno-antropologicznejprzyjmujesięteżdośćpo-
wszechnie,żewojnasamawsobie,anietylkoprzygotowaniadoniej,torodzajmę-
skiegorytuału,wktórymmłodzichłopcyprzechodząpróbęmęskości–dowodzą
siły,twardości,odwagi,nieustraszoności–iwtensposóbstająsięflprawdziwymi”,
wpełnidojrzałymimężczyznami
48
.Właśniewbitwienajbardziejpotwierdzająswoje
męstwo,któredotyczyzarównoichfizycznejsprawności,jakisiłycharakteru.Arów-
nocześniezostająuznanizaspołecznieużytecznych,pełnoprawnychczłonków
wspólnotyplemiennej,klasowejbądźnarodowej.Synowieotrzymująprawowstępu
domęskiegoświataichojców,którzywswoimczasieprzechodziliprzezpodobne
próby.obietnicamęskościsprawia,żemłodzieńcyprzezwyciężająniechęćdoudzia-
łuwwojnie.Dojrzewającychłopiecchcebyćflprawdziwym”mężczyzną,takimjak
jegoojciec.Kulturaispołeczeństwo,aleteż–oczymtuzapominaćniemożna–oko-
licznościhistoryczne,umożliwiająrealizacjętegopragnieniapoprzezudziałwwo-
jennymrytualeinicjacji.MoglibyśmytutajponowniezacytowaćdezyderatNie-
tzscheańskiegoZaratustry:flKuwojniewychowanymabyćmąż”.
Udziałmężczyznwwojniemożnapotraktować,odwołującsiędoteoriiArnolda
vanGennepa,jakoszczególnyprzypadekflrytuałuprzejściawmęstwo”
49
.Wcielenie
doformacjiwojskowej,związaneztymszkolenieipodporządkowanierygorom
żołnierskiejdyscyplinyodpowiadałobyfaziepreliminarnej(separacji),samudział
wwalceizwiązaneztymzabijaniewrogaoraznarażaniewłasnegożycia–fazie
liminalnej(przejściu),okrespowojennegokombatanctwaizwiązanegoteżztym
poczuciaflbraterstwabroni”–faziepostliminalnej(integracji).Wtakiejsocjologicz-
no-antropologicznejperspektywiewojnamożewydaćsięzdarzeniemflnaturalnym”,
czywręczkoniecznym,integrującymmężczyznęzcałąresztąspołeczeństwa,szcze-
gólniezmęskąjegoczęścią.flodnajdujemytu–pisałCaillois,analizującsakralnycha-
rakterwojny–pewnerysywłaściwestowarzyszeniommężczyzn,doktórych–wspo-
111111
48
J.S.Goldstein,War,[w:]MenandMasculinities...,vol.II,s.816;J.S.Goldstein,WarandGender...
49
Ibidem.
28
