Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W2008rokubardointeresującąksiążkęopublikowałJerzyGrobis
13
,
któryanalizowałpolitykęzagranicznąWielkiejBrytaniiwpierwszejpołowie
XVIII
stulecia,aściślej-jejrozumienieirealizacjęideirównowagieuropejskiej.
Analizującpoglądyeuropejskichteoretykówpolitykitamtychczasów,pisał,że
DMyśleuropejskazamkniętamiędyrokiem1454,czylimomentemnarodin
włoskiejpentarchii,arokiem1815,czasempracKongresuWiedeńskiegoipo-
wstania»koncertumocarstw«,ujmowała»równowagęsił«jakooczywistenarzę-
diedyscyplinująceporządekmiędynarodowy”
14
.Inaczejmówiąc:odpentarchii
Neapolu,papiestwa,Florencji,MediolanuiWenecjidopentarchiiWielkiej
Brytanii,Francji,Austrii,PrusiRosjiwdrugiejpołowieXVIIIstulecia.
W2013rokuBrendanSimmsopublikowałksiążkępoświęconąwalce
odominacjęwEuropieod
XV
do
XXI
wieku,wktórejpodkreślił,żewepoce
nowożytnejdominacjępróbowalizdobyćHabsburgowie,aodczasuLu-
dwika
XIV
Francja
15
.Wjegorozważaniachprzeważająkwestiegeopolityczne,
agłównymprzedmiotemrywalizacjijestcesarstwo.KtozdominujeNiemcy,
tenuzyskatakdużypotencjał,żezdominujeinnepaństwaeuropejskie.Ba-
daczuważał,żekażdy,ktochciałtouczynić,natrafiałnaopórinnychpaństw.
Twierdnawet,żeDbuntprzeciwkoKarolowiIbyłwistociesprzeciwem
wobecpolitykizagranicznejStuartów”
16,cojestjednaklekkąprzesadą.Wy-
dajesię,żegłównymprzedmiotemsporuwepocenowożytnejbyłobszar
państwaLotara,czyliItalia,pograniczefancusko-niemieckieoraztereny
określanedisiajjakoBeneluks.
Wczasachrodącegosięeuropejskiegosystemurelacjimiędynarodo-
wychelekcjewRzeczypospolitejObojgaNarodówniemogłysięodbywać
wpróżni,takjaktosobiewyobrażałyelityszlacheckie.Rzeczpospolitanawet
w
XVIII
wiekubyłazbytważnympaństwem,abyeuropejscygraczemoglizig-
norowaćjejelekcje.Dotyczyłotonietylkoelekcjikrólapolskiego,lecztakże
rzymskiego.PawełHanczewskipodkreśla,żeDplanelekcjikrólarzymskiego
stanowiłwopiniiwiększościhistorykówcentralnypunktpolitykibrytyjskiej
imiędynarodowejmiędyrokiem1748apoczątkiemroku1756”
17.
13J.GrobIS,UpodstawbrytyjskiejpolitykirównowagisiłwEuropiewlatach1685-1763,
Łódź2008
14Ibidem,s.39
15B.SImme,Taniecmocarstw.WalkaodominacjęwEuropieodXVdoXXIwieku,
Poznań201
16Ibidem,s.36
17
P
.HaNczewSKI,DyplomacjabrytyjskawEuropieŚrodkowo-Wschodniejwla-
tach1748-1756,Toruń2000,s.11
MARIUSZMARKIEWICZ
|49|
EUROPAAELEKCJEPOLSKICH
MONARCHÓWWXVIIIXVIIIWIEKU