Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Część1
miczne.Stądoczywiścieniejestmożliweprzybliżeniewszystkichczynawet
znacznejczęścitychproblemów.Wymagałobytoprzygotowaniacałejmonografii
(aniejednegorozdziału).Zatem,równieżzoczywistychwzględów,należydokonać
ichselekcji,przyczymniemożnauniknąćmniejlubbardziejarbitralnychdecyzji.
***
Przystępujęterazdoprzybliżeniagłównychpojęćskładającychsięnaanalizo-
wanąkoncepcję.Pochodząone,jakjużwspominałem,zpracyKulturaipoznanie.
Należytuwymienićtakiepojęcia,jak
7
:„dyrektywa(reguła)semantyczna”,„relacja
odniesieniaprzedmiotowego”,„semantyka”,„założeniasemantykidanejjednostki
komunikatywnej”,czyteż,innymisłowy,„zdaniowegobądźniezdaniowegowyra-
żeniajęzykaJ”,atakże„współczynnikhumanistyczny”
8
,„zjawiskopodmiotowe”,
„sąd”,„formapojęciowa”iinne.Dopojęćtychchciałbymdołączyćkilkadodat-
kowychuwag.Niektóreztychpojęćpojawiająsiętylkowwariancieomawianej
koncepcjizaproponowanymwpowyższejpracy.Winnychjejwariantachczypo-
staciachniepojawiająsięwogólealbowystępująmniejbądźbardziejdomyślnie.
Wkolejnejpostacisąpoddanemniejszejlubwiększejmodyfikacji,aponadtosą
stosowanew„otoczeniu”pojęćniewystępującychwpostaciachwcześniejszych.
Modyfikacjetesąefektemudoskonalaniakoncepcji,m.in.podwzględemlogicz-
nym.Niekiedyodpowiednikontekstsprawia,żewdanymwariancieeksponowany
jestpewienaspektdanegopojęcia,innyodeksponowanegowwariantachpóźniej-
szymi(bądź)wcześniejszym.
Zanimzaprezentujęszerzejpowyższepojęcia,atymsamymwyjściowąipod-
stawowąpostaćomawianejkoncepcji,należywspomniećoewolucjikoncepcji
semantycznejJ.Kmity.Wyróżniamtrzyetapy
9
tejewolucji.Dlapierwszegoznich
charakterystycznejest,moimzdaniem,podejściezastosowanewSzkicachzteorii
poznanianaukowego,równieżwcelueksplikacjipewnychproblemówzobszaru
logikiimetodologiinaukempirycznych.Podobnezastosowanieznajdujeonorów-
nieżm.in.wpracyZproblemówepistemologiihistorycznej(Kmita,1980).Wko-
lejnymetapie,cojużpośredniosygnalizowałem,pojawiasiępodejściewykorzy-
stanewewspominanejkilkakrotniemonografiiKulturaapoznanie.Wreszcie
wtrzecimetapieJ.Kmitaproponujepodejścienajbardziejdopracowaneczydopre-
cyzowanepodwzględemlogicznymimerytorycznym,przyjętewpracyJaksłowa
łącząsięzeświatem(Kmita,1995,s.189,przyp.7).
7
Wieleztychpojęćorazzachodzącemiędzynimizwiązkiprzedstawiałemjużwartykule:Uwagi
natematkoncepcjizjawiskapodmiotowegoJerzegoKmity(Dobosz,2012,s.159–170).Wniniejszym
rozdzialebędąonejednakzaprezentowanewpostacibardziejrozbudowanej,potrzebnejdoprzybli-
żeniaznacznieobszerniejszegofragmentukoncepcjisemantykiJ.Kmity,którejfragmentemjest
modyfikacjazjawiskapodmiotowego.
8
JesttoodpowiedniamodyfikacjapojęciategożwspółczynnikaautorstwaF.Znanieckiego
(zob.:Znaniecki,1922,s.33orazKmita,1985,s.38–44).
9
Nieprzesądzającprzytym,oczymjużwspomniałem,czymożnawskazaćjeszczeinneetapytej
ewolucji,czynie.
