Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Przyczynyzmianklimatu
nejdoatmosfery(np.wwynikuparowanianawadnianychroślin,schładzaniawody
welektrowniachczyspalaniapaliw),zakładasięjednak,żeczłowiekmaniewielki
wpływnazmianyrozkładuikoncentracjitegogazuwatmosferze.Niewiadomo
również,jakabyłakoncentracjaparywodnejwatmosferzewpoprzednichlatach20.
Najważniejszymgazemcieplarnianym,poparzewodnej,jestdwutlenek-
gla.Jegoznaczeniedlazmianklimatuwynikazdługiegoczasuutrzymywaniasię
watmosferze,atakżeztego,żejestonemitowanywogromnychilościach.Ilość
CO
2pozostającegowatmosferzezależyodzdolnościabsorpcyjnychoceanów,
mórzilasów,będącychnajważniejszymi„regulatorami”koncentracjitegogazu21.
Dwutlenekwęglatobezbarwny,bezwonnyiniepalnygaz,cięższyodpowie-
trza.Możeontakżewystępować,wzależnościodwarunkówciśnieniaitemperatu-
ry,wstanieciekłym,stałymiwtzw.fazienadkrytycznej.Wniskichstężeniachnie
jesttoksycznyiniestanowizagrożeniadlaczłowieka.Cząsteczkadwutlenku-
glaskładasięzatomówwęglaitlenu.Udziałwęglawynosi12/4422.
Dwutlenekwęglajestproduktemcałkowitegospalaniamateriałówzawierają-
cychpierwiastekwęgiel,zwłaszczapaliwkopalnychibiomasy.Spalanepaliwa
(np.wkotłach,piecach,silnikach,agregatachprądotwórczych,pompach)wchodzą
wbezpośredniąreakcjęzpowietrzem(lubO
2),wytwarzającCO
2iwodę.Ilośćpo-
wstałegodwutlenkuwęglaświadczyoilościspalonegopaliwa23.
Antropogeniczneemisjedwutlenkuwęglapochodzązenergetycznegowykorzy-
staniapaliw,różnychprocesówtechnologicznychizmianwsposobiewykorzystywa-
niagruntów.Teostatniezmianypolegająprzedewszystkimnaprzekształcaniutere-
nówpokrytychwcześniejobfitąroślinnością(np.lasów)wgruntyubogiewwęgiel24.
20ClimateChange2013…,s.666;W.J.Maunder(red.),wyd.cyt.,s.120;S.E.Sondergard,Climate
Balance:ABalancedandRealisticViewofClimateChange,TatePublishing,Mustang2009,s.29.
21S.Barrett,GlobalWarming:EconomicsofaCarbonTax,[w:]D.Pearce(red.),Blueprint2:
GreeningtheWorldEconomy,Earthscan,Oxon1991,s.31;N.Stern,Globalnyład...,s.36;J.Bory-
czka,ZmianyklimatuZiemi,UniwersytetWarszawski,Warszawa2015,s.226.
22R.Cichowicz,A.Gawron-Skarbek,M.Godala,E.Zimna-Walendzik,H.Sabiniak,F.Szatko,
Ocenastężeniadwutlenkuwęglawpowietrzuwybranychpomieszczeńuczelniwyższej,„Problemy
HigienyiEpidemiologii”2014,nr95(2),s.288;T.Włodek,Wybraneaspektytechnicznerurociągo-
wegotransportudwutlenkuwęgla,„AGHDrilling,Oil,Gas”2012,nr1,s.323;M.Urbański,
R.Szewczyk,wyd.cyt.,s.57-66;S.Chałupnik,M.Wysocka,A.Lubowicz,Możliwościwykorzysta-
niapomiarów14Cwbadaniachnadczystymitechnologiamiwęglowymi,„PraceNaukoweGIG.Gór-
nictwoiŚrodowisko”2011,nr2,s.25.
23N.Muradov,LiberatingEnergyfromCarbon:IntroductiontoDecarbonization,Springer,
NowyJork2014,s.81;E.Król,Emisjazanieczyszczeńpojazdówznapędemelektrycznym,„Maszyny
Elektryczne”2016,nr3,s.211.
24
P.ParvathaReddy,ClimateResilientAgricultureforEnsuringFoodSecurity,Springer,New
Delhi2015,s.22;ClimateChange2013…,s.486;J.E.Andrews,P.Bimblecombe,T.D.Jickells,
P.S.Liss,wyd.cyt.,s.187;N.Muradov,wyd.cyt.,s.81-82;J.Niemczewska,J.Zaleska-Bartosz,
Wymaganiadotycząceewidencjiisprawozdawczościwzakresieemisjidopowietrzazanieczyszczeń
towarzyszącycheksploatacjizłóżropynaftowejigazuziemnego,„Nafta-Gaz”2016,nr10,s.855.
21