Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niesamowitaalegoriazawartawpierwszymzdaniutejwypowiedziodnosisię
domechanikikwantowejimodelukwantowejgrawitacjibazującymnateoriistrun.
AWattsjestnaukowcem(biologiem)ipiszeksiążkizgatunkuntwardej”science
fiction.Więcdojegoprzypadkutrzebabędziejeszczewrócić.
Specyficznacechagranicznamyślenianaukowego
Cospecyfikujemyślenienaukowewgranicachnauki?Zjednejstronypostulat
śmiałychhipotez,zdrugiejzaś-samoograniczaniewobecpewnejpulipytań
orazpojęciafaktunaukowegojakohipotezyczasowopotwierdzonej,alemożliwej
doobaleniawobliczunowychodkryć.Zkoleiteorianaukowawświetletegomyślenia
niejestprawdąostateczną(kompletnym,wpełnidowiedzionymiuzasadnionymopi-
semzdarzeńorazprawrządzącychrzeczywistością),tylkostanowiprawdoupodob-
nione(dopewnegostopniasprawdzoneipotwierdzone)wyjaśnieniepewnegostanu
rzeczy(tego,coijaksiędzieje/stałosięidlaczegodziejesię/stałosiętak,anie
inaczej).NatymopierasięteżzaproponowaneprzezfilozofaKarlaR.Poppera(1902-
1994)kryteriumfalsyfikacjiwdążeniudozakwestionowaniaiobaleniateorii
wdoświadczeniu,aniejejpotwierdzania,czyliparadygmatycznypatentnastoso-
wanieregułydistinguo(odróżniaj).Odróżnisznaukęodpseudonaukipoprzez
to,jakdanateoriamasiędodoświadczeniaiświadectwempirycznych.Teorie,które
opierająsięzakwestionowaniuiobaleniu,ponieważwewnętrzniespójnelogicz-
nie,azarazemnieposiadająadekwatnegomateriałudowodowego-naprzykład
teoriespiskowe-uznawanezanaukowobezwartościowe.
Cospecyfikujemyślenienaukowewgranicachnauki?Postulatśmiałychhipotez,
strategiasamoograniczania,kryteriumfalsyfikacjiireguładistinguo(odróżniaj)
-odróżnisznaukęodpseudonaukipoprzezto,jakdanateoriamasiędodoświad-
czeniaiświadectwempirycznych.
Aletumamycośjeszcze.Wświetleontologicznegozałożenianaukempirycz-
nychojednostajnościświata(ang.uniformity),wspomnianegojużwodniesieniudo
problemuindukcji(zob.przypis1)myślenienaukoweprzenikaswoiścieracjonalna
wiarawto,żeustalonewnaucezasadypozostająstałe.Otojejwykładnia:
Atymierzyszziemskieciążeniezakażdymrazem,gdywychodziszzdomu?Albo
wymyślaszodzerakwantoweukładyzakażdymrazem,gdyodpalaszkomputer,
nawypadekgdybyktośinnycośprzegapił?Naukaopierasięnawierze.Wierze,że
regułysięniezmieniły,wierze,żektośinnywszystkodobrzepomierzył.Naukadoko-
nałatylkotyle,żeobmierzyłamalutkikawałekwszechświataizałożyła,żewszystko
56
CZĘŚĆI.HISTORIAJAKOPRZEDMIOTREFLEKSJIMETODOLOGICZNEJ