Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wojnaikonfliktzbrojny
wteoriachstosunkówmiędzynarodowych
39
Najstabilniejszyjestsystemdrugi-zrównoważonysystemdwubiegunowy,kiedy
istniejądwabieguny-ponieważmamydoczynieniazdużymimożliwościamikom-
binacjikonfliktumiędzymocarstwami.Takżeocena-ryzykopomyłkiwocenie
potencjałuprzeciwnika-jestmniejsze,aodtegorównieżzależywybuchkonflik-
tu.Zrównoważonysystemwielobiegunowyjestnajstabilniejszy,gdyróżnicemiędzy
dwomanajsilniejszymipaństwamiwsystemieniesązbytduże.
Mearsheimerutrzymuje,żemożliwośćwystąpieniakonfliktuwsystemiewie-
lobiegunowymjestduża.Państwonajsilniejszemożechciećpokonaćprzeciwnika,
dokonującbłędnejocenyjegosił.Możerównieżpojawićsiępotencjalnyhegemon,
którybędziechciałnarzucićinnympaństwomswojąwładzę.Wojnajestjednak
możliwa,ponieważnadalstanowiużytecznyśrodekdopoprawypozycjipaństwa
wstosunkachmiędzynarodowych.
Wedługrealistówofensywnychidefensywnych,istniejąpewneróżnicewpo-
strzeganiukonfliktuimożliwościzachowaniapokoju.Realiściofensywniuważają,
żesiłajestkoniecznadozachowaniapaństw,natomiastrealiścidefensywniwidzą
wkoniecznościrównowagisiłsposóbnazachowaniemiejscawsystemie.Realizm
defensywnyzakłada,żesystemmiędzynarodowystwarzazachętędozachowania
umiarkowanego,przewidywalnegosobiebezpieczeństwaiżepaństwabędądążyć
doutrzymaniarównowagisił,aleniedoosiągnięciajaknajwiększejpotęgi.
Realizmdefensywnyprzyjmuje,żezasadniczymcelempaństwjestprzetrwanie,
aniedążeniedopotęgi,apaństwadążądozachowaniabezpieczeństwazapomocą
równowagisił.Realizmofensywnyuznajezkolei,żedążącdozapewnieniasobie
bezpieczeństwa,państwadziałająnarzeczmaksymalizacjisiłyrelatywnej.
Celeipreferencjepaństwniemusząbyćkonfliktowe,nienależyzatemprzyj-
mowaćwstosunkudoinnychpaństwscenariuszanajgorszegoodnośniedoich
działania.Kosztywojenprzekraczajązazwyczajkorzyścii,zdaniemrealistówde-
fensywnych,państwakierująsięraczejobawąniżwizjąpotencjalnychzysków.Za-
równobraksiły,jakijejnadmiarjestniekorzystny.Konfliktstanowiwynikprocesu
interaktywnego,anieocenyróżnicycelów.Dlarealistówdefensywnychmożliwość
współpracyzależyodkonkretnychsytuacji.
Neorealiściutrzymują,iżistnieniebroninuklearnejmadecydująceznaczenie
dlazachowaniastabilności.Brońtamaspecyficznecechy,którezasadniczozmie-
niłycharakterstosunkówmiędzynarodowych,isprawiła,żezwycięstwowwojnie
jestniemożliwe.Kosztywojnystałysięwrzeczywistościpodwyższone,natomiast
zyskizmilitarnychpodbojówwsposóbzasadniczyzredukowane.Koszty,októ-
rychmowa,oczywiścieniesąkosztamijakotakimi,leczwynikajązpotencjalnych
szkód,jakietabrońmożewyrządzić.Możliwośćposłużeniasiębroniąjądrowąjest
większawodniesieniudopaństwa,którepadaofiarąagresji,niżwodniesieniu
doagresora.Brońjądrowazmieniastosunekmiędzymożliwościamiekonomicz-
nymipaństwaajegosiłąmilitarną.Zachowaniezdolnościdonuklearnejodpowie-
dzizwiększawiarygodnośćobronybezzaangażowaniaproporcjonalniewysokich
nakładówfinansowych,przezcorelacjemiędzymożliwościamiekonomicznymi
amilitarnymipaństwaniesąściślewprostproporcjonalne.Poszerzonazostaje
przestrzeńdlaekonomicznejkonkurencji,apaństwaopowiadającesięzastatusquo
