Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NiezawisłośćstanówwUSA
23
wniezmienionymskładziezmieniłstanowiskoidemonstracyjnieodciąłsięod
wcześniejszychorzeczeń.Dobitniewykazałdoczegoprowadząwsystemierów-
noważeniawładz(checkandbalance)manipulacyjnezabiegi,wktórychwykorzy-
stujesięfakt,żeskładliczbowyjudykatywyniezostałokreślonywKonstytucji,
atylkowustawie.Skutecznie,ponieważżadnaznastępnychadministracjinie
ośmieliłasięjużichpodejmować.
W1937r.zakończyłsiędługiokresfaworyzowaniaracjiantyfederalistów
worzecznictwieSaduNajwyższego,ztrzechprzynajmniejpowodów.Popierw-
sze,rozrostfunkcjipaństwaokazałsięprawidłowością,zktórąsędziowiemusieli
siępogodzić.Podrugie,politykaNewDealuprzynosiłapowszechniedostrzegane
efekty.Natylewymierne,żejejpodważaniezewzględówformalnychbyłobynie-
skuteczneiniezrozumiałe.Potrzecie,udziałStanówZjednoczonychwwojnie
światowejwymagałcentralizacjiikoncentracjiwładzynapoziomiefederalnym,
czegoniemogłainiechciałakwestionowaćjudykatywa.Znamiennymprzeja-
wemnowegotrenduworzecznictwie,któryutrzymałsięażdolatsiedemdzie-
siątych,byłouzasadnieniejednegozwerdyktówwydanychw1942r.(Wickard
v.Filburn),świadcząceotym,żesędziowieniedopatrzylisiężadnychkonstytu-
cyjnychograniczeńprawarządufederalnegodoregulowaniaobrotumiędzysta-
nowego.Krótkomówiąc,skoroprawotozostałoprzekazaneUniiprzezstany,
topowinnysięonekorzystaćzprzysługującychimkompetencjiwtakisposób,
abyjegorealizacjęumożliwiać,anieograniczać.Wartobyłobydotegododać,
iżjesttoniezbędnewwarunkachszczególnegozagrożeniabezpieczeństwapań-
stwa,ponieważtakiwłaśniebyłpolitycznykontekstomawianegoorzeczenia.Po
1945r.motywtennietylkoniewygasł,ale–przeciwnie–utrwaliłsięwpraktyce
politycznejisądowejwczasachzimnejwojny,cowpołączeniuzrozbudową
aparatufederalnejegzekutywydoprowadziłotodotakiegopowiększeniajejpre-
rogatyw,aktywnościizakresudziałania,któreniemieściłosięjużwkonstytucyj-
nychramachpionowegopodziałuwładzy.
Rzeczwtym,iżwhistoriistosunkówmiędzyUniąistanamiłatwodostrzec
prawidłowość,którejOjcowieZałożycieleniemogliprzewidzieć.Uprawnienia
uzyskaneprzezrządfederalnywczasiewojnysecesyjnej,obuwojenświatowych,
wielkiegokryzysuekonomicznego,wokresiezimnejwojny,atakże–jakmożna
przewidywać–po11września2001r.traktowanezrazujakonadzwyczajnesą
potemwcałościlubprzynajmniejwczęściakceptowanejakolegalnienabyte
iwykonywane,azatemzzałożeniabezsporne.Tymczasemsądowakontrolausta-
wodawstwaidziałańwładzywykonawczej(judicialreview)obejmujeprzypadki,
wktórychdochodzidosporu,aracjesąpodzielone.Zwyklemożliwyjestjakiś
kompromis.Werdyktjednostronnyizbytdalekoidącywstosunkudopraktyki
jestpotemwróżnysposóbkorygowany.Itaknp.w1976r.SądNajwyższynie-
oczekiwaniepodważyłkonstytucyjnośćustawyfederalnejopłacyminimalnejdla
