Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NiezawisłośćstanówwUSA
25
twalokalnego,ustawodawstwowyborcze,obejmującetakżeorganizacjęwybo-
rówfederalnychorazreglamentacjaprawobywatelskichwzakresie,wjakimnie
zostałyujednoliconewprawiefederalnym.Przedwojnąsecesyjnąniemogło
byćmowyojakichkolwiekuprawnieniachUniidounifikowaniaustrojówstano-
wychwustawodawstwiefederalnym.Konstytucjagwarantowałastanomochronę
republikańskiejformyrządów,obronęprzednajazdem,atakże–naichżądanie
–interwencjęwprzypadkuwewnętrznychzamieszekczyrebelii.Trudnobyło
dopatrzećsięwtychkonstytucyjnychgwarancjachzamierzonegoograniczenia
władzyustrojodawczejstanów,skorowszystkiestanyzałożycielskiewcześniej
republikańskąformęrządówprzyjęłyaargumentynielicznychzwolenników
monarchii,wtymzwłaszczaA.Hamiltona,niespotykałysięzszerszymodze-
wemnaKonwencjiFiladelfijskiejiwczasieprocesuratyfikacyjnego.Pierwsze
dziesięćpoprawekzawartychwKarciePrawStanówZjednoczonychtraktowano
natomiastzzałożeniajakoochronęuważanychzanaturalneprawluduwstanach
przedichreglamentacjąwprawiefederalnym,codośćwyraźniewynikaztreści
I,II,IXiXPoprawki.
Wojnasecesyjnawywołałazmianęwcześniejszychwyobrażeńnatematzakresu
ustrojowejniezawisłościstanów.Praktycznierozstrzygniętazostałakontrower-
syjnakwestiadotyczącaprawastanówdowystąpieniazUnii.Sojuszstanów
PołudniabyłwprawdziejawnympogwałceniemsformułowanegowKonstytucji
zakazukonfederacji,alezewzględunaceldojakiegozmierzały,naplanpierw-
szywysunęłasięszczególnarolarządufederalnegojakogwarantaintegralności
terytorialnejnietylkoposzczególnychstanów,aletakżeitoprzedewszystkim
całejUnii.Odtegoczasuproblemprawadosecesjimożebyćrozważanyjedynie
wsensieczystoteoretycznym.Cowięcej,podejmowanebezformalniewyma-
ganegoupoważnieniarządówstanowychinterwencjearmiilubfunkcjonariuszy
innychfederalnychsłużbwcelutłumieniawewnętrznychzamieszekizapobie-
ganiarozszerzaniusięspołecznychkonfliktówprzyjmowanesązezrozumieniem
wopiniispołecznejiprzemijająbezsporówsądowych.Szczególniewymowne
ztegopunktuwidzeniasątrzyprzypadkiużyciaprzezprezydentówfederalnych
formacjizbrojnychwbrewsprzeciwowigubernatora,tj.wIllinoisw1894r.,
wArkansasw1957r.iwMissisipiw1962r.Wżadnymztychprzypadkównie
mogłobyćmowyojakimkolwiekzagrożeniuintegralnościterytorialnejstanu
czyUnii.Wkażdymprezydenci(G.Cleveland,D.EisenhoweriJ.F
.Kennedy)
decyzjęoużyciusiłyuzasadnialiswoimikonstytucyjnymiobowiązkamiiwcze-
śniejszymiorzeczeniamisądówfederalnychorazpoprzedzalirozkazemofede-
ralizacjistanowejGwardiiNarodowej.Jakztegowynika,wpraktycepolitycznej
utrwaliłasiępewnarutyna,którastawiaocenęniepożądanejprzezwładzęsta-
nowąinterwencjiUniiwzupełnieinnymświetleniżto,jakienależałobyprzyjąć
napodstawieliteralnejtreścinormkonstytucyjnych.Wbrewpozorom,legalność
