Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iantychasydzcyprzywódcyortodoksji.Wtymsensieprogramspołeczno-
-gospodarczyPosnerabyłzapewneatrakcyjnydlaróżnychgrupspołecz-
nychXIX-wiecznychziempolskichiprzyczyniałsiędopopularnościPosne-
raponadpodziałamiideologicznymi.
Podobniewspólnaiponadpodziałamiświatopoglądowymibyłażydow-
skateologiapolityczna,którąodnajdujemywpostawachżydowskichboha-
terówwspomnień.Jejźródłembyłazasada,znanaodpóźnejstarożytności
jakozłotyalians,awyrażonamaksymądinade-malchutadina,tzn.prawokra-
jujest[naszym]prawem.Zasadatazakładałalegalizm,lojalizmiwierność
wobecpanującejnieżydowskiejwładzy,oilewładzatanienaruszałapod-
stawowychzasadreligijnych.Nakazposłuszeństwanieżydowskiemuwład-
cyimodlitwyopomyślnośćdlakrajuzapisanybyłwTalmudzie76;stanowił
teżpodstawężydowskiejpolitykiprzezcałyokresstaropolski,kształtując
lojalistyczneimonarchistyczne,awięcpropolskiepostawyzdecydowanej
większościżydowskichmieszkańcówRzeczypospolitej.Śladytegosamego
lojalizmuimonarchizmu,choćtymrazemprzejawianegowobecwładcy
mniejżyczliwegoPolakom,niejednokrotnieodnaleźćmożnanakartach
Wspomnieńzdnipolskiegobuntu,gdzieautorkonsekwentniepiszeocarze
ijegonamiestnikuwtoniepełnymszacunku77.Wartomożenamarginesie
dodać,żeodschyłkuXVIIIwiekupostawataewoluowałaiwokresie,októ-
rymtraktująwspomnienia,niebyławśródwschodnioeuropejskichŻydów
jużpowszechna.Miałotozwiązekprzedewszystkimzagresywnąpolity-
ką,jakącarMikołajIprzyjąłwobecżydowskiejspołecznościnaobszarze
swegopanowania(m.in.wprowadzeniedlaniejw1827rokuwCesarstwie
Rosyjskimobowiązkowejsłużbywojskowej)78.Wpostawieprezentowanej
przezautorawspomnieńtojednakwłaśnielojalnośćwobecpolitycznego
przywódcyodgrywazasadnicząrolę.
Jaakowha-LewiLewin,SalomonMarkusPosner
iżydowskaosadawKucharach
opisanepowyżejpokrótcemechanizmy,procesyizjawiskabezwąt-
pieniamiałyzasadniczywpływnażycieJaakowaha-LewiegoLewina,na
wydarzenia,którympoświęciłswójpamiętnik,nasposóbichopisu,atakże
najegojęzyk.Znanedziśfaktydotyczącejegożycia,przedewszystkimzaś
76
E.Lederhendler,TheRoadtoModernJewishPolitics.PoliticalTraditionandPoliticalReconstructioninthe
JewishCommunityinTsaristRussia,NewYork-oxford1989,s.60-61.
77
78
Zob.Językutworu.
M.Stanislawski,TsarNicholasIandtheJews,s.185-186.
XXI
Jaakowha-LewiLewin,SalomonMarkusPosneriżydowskaosadawKucharach
