Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzeniedopierwszegowydania
Nowewinonaukiczęstobywawlewanedostarychworkówfilozofii.Wynikiemtego–
zarównownauce,jakiwfilozofii–jestzamieszanie.
A.N.Whitehead,AdventuresofIdeas
O
filozofiizregułybywaobszaremzamieszaniapojęć.Ztakiego
bszarwzajemnegooddziaływanianowejfizykiitradycyjnej
zamieszaniaczęstowyrastająbardzojednostronneinterpretacje
ludzkiejwiedzyijejrozwoju.Niekiedywnaucewidzisięzagrożenie
dlaludzkościiwartościhumanistycznych.Nierzadkowichobronie
zapiórochwytająpoeci.UczyniłtoWilliamBlake,gdypisał,że
naukiprzyrodniczestanowiąśmiertelnąchorobęnaroduangielskiego
iostrzegałprzedichzgubnymwpływem.Niekiedyprzeciwnie,
wnauceijejosiągnięciachupatrujesiępowszechnegolekuna
dotychczasoweproblemyludzkości.Wopiniibezkrytycznych
entuzjastównauki,lektenmarównieżeliminowaćwszystkie
filozoficznetrudnościpowstałenagruncierozwojuwiedzy.
Przejawemtegorodzajupoznawczegooptymizmubyłmiędzyinnymi
mechanicyzm.Wprostejipozbawionejtajemnicwizjiświata
usiłowałonłączyćelementyaktualnejnaukizuproszczonąwersją
filozoficznego
pytania
oarche,czyliotworzywoprzyrody
iczłowieka.Tworzywemtymmiałabyć,mniejlubbardziejpotocznie
rozumiana,materiazorganizowanawedługprawmechanikiNewtona.
Interpretacjętęuważanozarówniepewnąiniepodważalnąjaksamą
mechanikę
klasyczną.
Upływający
czas
bezlitośnie
odsłonił
iluzorycznośćmechanistycznejwizjiświata.Długoutrzymującesię
wdziejachmyśliludzkiejzjawiskozwanefilozofiąmechanistyczną
definitywnieutraciłoracjębytunapoczątkunaszegostulecia.
Jednakże
mechanicyzm
zbyt
głęboko
zapuścił
korzenie
wświadomościnowożytnegoczłowieka,bystwierdzeniemjego
zgonumożnabyzamknąćcałąsprawę.Ponadto,zupełnieniezależnie
odnaukowychodkryć,którezdyskredytowałynajmocniejsze
wariantydziewiętnastowiecznegomechanicyzmu,pozostajedoniosły
