Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GotyckaestetykapostaciamantawtwórczościAnnyMostowskiej…
17
którydarzyłniewypowiedzianymwdziękiemostatkipięknościbliskiejjuż
swegozgonu31.
Dotkniętypiętnemśmiercisentymentalnykochanekdoznajetęsknoty
ipoczuciastratyzpowoduodtrąceniaprzezkochankę.Przyczynategostanu
zostaniewyjaśnionawtrakcierozwojufabuły,wyrazjegotwarzyodzwier-
ciedlajednakszczególnyrysniezwykłościpostaci.Podobniejawisięmłody
rycerzwgotyckiejpowiastceKrasińskiego,bohaterMściwegokarła,który
przybywapodzamek,byuwolnićswąukochaną.Nieszczęściemalującesięna
twarzybohaterakontrastujezjegowiekiemiurodą:
Promieniejesiennegosłońcaodbijałysięwjaskrawymblaskuodhełmu
osłaniającegogłowęrycerza.Stalowaprzyłbicaniekryłapięknejtwarzy,smut-
kiemzawcześnieocienionej,aoczy,całymogniemmłodościiskrzącesię,rzu-
całyspojrzenia,którebywyobraźniapoetymogłaprzyrównaćdopromieni
przezpołysksłońcapancerzowiwydartych32.
WizerunekudręczonegomłodegoczłowiekazarównouMostowskiej,jak
iKrasińskiegoprzydajemucechsentymentalnegokochanka.Wybórfizjo-
nomiiwspółgrającejzpostacią,niekwestionowanaurodamężczyznsytuuje
ichwrolikochanków,zalotników,ludzioczułymsercu.Rysemwyróżnia-
jącymuMostowskiejbędzieteżsekret,jakinosiwsercubohaterPosąguisala-
mandry.Amantskrywającytajemnicęzapowiadatajemnicząfabułę,dziwacz-
neobrazy,drastycznesceny.WprzypadkupowieściMostowskiejwwyniku
retrospekcjiokazujesię,żeźródłemsmutkujestkobieta,wopowieściKrasiń-
skiegocieńsmutkurównyjestnaznaczeniuśmiercią.
Tajemnicaobowiązującabohaterapredestynujegoteżdoprzebieraniasię
zastarcabądźkobietę,zmianyimienia,ukrywaniatożsamościlubposługi-
waniasiętajemniczymszafirem,jakmatomiejscewprzypadkuAbukara
zCudownegoszafiruMostowskiej.Wobliczuniezwykłegozdarzenia,jakim
jestpróbazabójstwapięknejcórkikalifaBagdadu,bohaterzostajejednak
rozpoznanyprzeztłum:
KsiężniczkaledwouszładwieściekrokówodMeczetugdy(…)człowiek
uzbrojonyrzucasięnaNephelię,przebijanaśmierćjednąjejniewolnicęobok
jejidącą,izbliżasiękuniejzzakrwawionympuginałemwzamyślejązabić;
gdybynieAbukar,któryprzybiegłszynajejratunekrzuciłsięmiędzyksięż-
niczkęizabójcę,(…)Księżniczkautraciłabyżycie.(…)Gdyniebezpieczeń-
stwominęło,(…)zbliżywszysiędoAbukaraprzemówiładoniegonajtkliw-
szymgłosem,iżżądaławiedziećnazwiskomężnegoswegoobrońcy.Tojest
Abukar!wspaniałyAbukar,krzyknęłorazemtysiącegłosów33.
31A.Mostowska,Posągisalamandra.PowieśćzWilandanaśladowana,Wilno1806,
http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=43774&s=1(12.05.2011),s.10-11.
32Z.Krasiński,MściwykarzełiMasław,książęmazowiecki,http://www.pbi.edu.pl/book_
reader.php?p=8261&s=1(16.05.2011),s.2.
33A.Mostowska,Cudownyszafir,[w:]eadem,Mojerozrywki,Wilno1806,http://www.pbi.
edu.pl/book_reader.php?p=44352&s=1(08.05.2011),s.128-129.
