Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
Pewnejesttylko,żetutajmamyoamanciezdecydowaniewięcejniżostu-
dencie.Jeżeliwięctrzebaprzydaćtemujakiśkomentarz,toprzedewszystkim
rzecwkrótkimsłowie,ktotutajamantemistudentemsięzajął,icoonichna-
pisał.
MamytutrzynaścieLiterackichobrazówamantówistudentów,oddają-
cychichczasodromantyzmudowspółczesności,wybranychnietylkozna-
szej,aletakżeobcejliteratury.Więcejmiejscazajmująrozważaniaorodzi-
mychamantachistudentachzprzełomuXIXiXXwieku,copozwalajuż
wiedziećoichmłodopolskimemploi,przynajmniejtychpierwszych,bostu-
denci,jakwykażetolektura,nietylkomiłośćmoglimiećwgłowieisercu.
Czasjednakzmieniałzarównoichkreacje,jakipodmiotyzainteresowań,nie
mówiącjużoodbiorcach,nacoteżwartozwrócićtutajuwagę.
Żegustykażdejepokibyłyinneiinnezasadymoralne,pozwalatoza-
uważyćElżbietaŻukowska,prezentującGotyckąestetykępostaciamanta
wtwórczościAnnyMostowskiejiZygmuntaKrasińskiego.Ponieważmamytu
dwóchautorów,wtymkobietęorazmężczyznę,więczachowanieichpostaci
teżjestróżne.Mostowskapreferujemelancholijneisentymentalnezachowanie
amantaczymożeraczejkochanka,natomiastKrasińskinadajemukonkretnie
męskieizdecydowanerysy.Zaśichdziałaniu,częstowyrachowanemuibez-
względnemu,towarzyszygrozagotyckiejscenerii,coromantyzmowijaknaj-
bardziejsprzyjało.Czyjednakzamiaryromantycznychkochankówzawsze
byłyszczere,jeżelimajątektyledlanichznaczył,tojużinnasprawa.
DlategoinaczejmożnabypowiedziećoDonJuanie,którymiałtylekobiet.
Cowobectegozmiłością,jeżelityleznaczyłouniegopożądanie,zdasiępytać
międzywierszamiElwiraKamola,którejtytułowepytaniewfinalnymtekście,
Czybędękiedyśkochałwszystkiekobietywcielejednej?,mimowszystkonie
pozwalaźleonimmyśleć.Bochociażmiałichtyle,oneźlemunieżyczyły.
Nietylkodlatego,żeintrygaioszustwobyłymuobce,aleidlatego,amoże
właśnieprzedewszystkimdlatego,żespełniałichskrytepragnienia.Apo-
nieważdzisiajjestjużztymzupełnieinaczej,więcmożewłaśniedlategoDon
Juanówjużniema.
Jakkolwiekbyjednaknatoniepatrzeć,DonJuanbyłpodobnieniejedno-
znacznąpostacią,jakbohaternoweliBalzacaDziewczynaozłotychoczach,na
któregozwróciłauwagęDagmaraBinkowska,akcentującwswejwypowiedzi
nietylkojegoHdziwnąprzygodę”jakoamanta,aleiHukrytetożsamości”zna-
czącychpostaciwtymutworze.Bowiemjakbardzoonionasątuinni,pozwa-
lajązrozumiećichwzajemnekontakty,wczymnaturalniepomógłBalzacowi
naturalizm.Chociażswoimodważnymzamysłemitakwyprzedziłswójczas.
Innyrozdziałtejpracy,mówiącyoDeterministycznychograniczeniach
arelacjachdamsko-męskichbohaterówwdramatach„Optymiści”i„Lejusti-
cier”StanisławaRzewuskiego,kierujezasprawąKatarzynyTarnowskiejuwa-
gęnatragicznąsytuacjęjednostkiwświecie,wktórymprzyszłojejżyć.
Wpierwszymdramaciesłabimająsięgorzejodmocnychiniewieleznaczy
autentycznamiłośćwobecchwilowegoromansu.Aponieważdziejesiętu
