Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FilozofiaXIIwieku
XIX
truweraHenrykazAndelys–Bitwasiedmiusztuk,gdzieDamaLogikazeswą
armią,wskładktórejwchodząrównieżPrawoiMedycyna,atakżesztukima-
tematyczne,zwyciężaGramatykęijejrycerzy,autorówstarożytnychiwspół-
czesnych,dbającychprzedewszystkimopięknosłowa.
Zanimjednaknoweźródłamyślifilozoficznej,jakmówiliśmy,odpo-
łowydwunastegowiekuzacznąwsposóbznaczącyodrywaćmyślłaciń-
skichkoryfeuszyoddominującejdotychczasmentalnościsymbolicznej
ikierowaćjąpowoliwstronępoczątkówmentalnościnaukowej,jużpierw-
szapołowastuleciaprzynosiistotnązmianęwstosunkudoprzeszłości.
Zmianatadotyczymetodnauczaniaiuczeniasię.Rozpoczynasięeraszkół
katedralnych,związanamiędzyinnymizprzeniesieniemośrodkówżycia
intelektualnegozklasztorów,zagubionychczęstowgłuszyioddalonych
odgłównychszlaków,domiast.WwiekuXIIliczbazarównonauczycieli,
jakiżądnychwiedzyuczniówpowiększasięwsposóbznaczącyisama
taliczbarozsadzadotychczasoweramykształcenia.Ambitniejsiuczniowie
niechcąjużkształcićsiętylkoujednegomistrza,jakbyłodotąd;rozwija
sięrównieżspecjalizacjawśródnauczycieli.Tezewnętrznewarunkimają
wpływnasposóbmyśleniaspekulatywnego.Logika,gramatyka,fizyka,te-
ologia–każdaznichzaczynarozwijaćodrębnąmetodę,powolitworzyć
własnąterminologięiustalaćzałożenia.Wielujednakmistrzówinteresuje
sięwięcejniżjednądziedzinąwiedzyiwzajemnewpływykształtująformę
każdejztychdyscyplin.JakoopatklasztoruwLeBecwlatachosiemdzie-
siątychXIwieku,św.Anzelmkierowałswojetraktatydoswoichmnichów.
Wnastępnympokoleniuznaczącaczęśćdziałalnościtakichmyślicielijak
Abelard,GilbertdelaPorrée,czyTeodorykzChartres,łączyłasięzeszko-
łamiwParyżuczyChartresiskierowanabyładoszerokiegogronasłucha-
czy.Rozwójtychszkółiinnych,podobnychdonich–wOksfordzie,Bolo-
nii,czySalerno–jestdowodemwielkiegoożywieniażyciaintelektualnego
wzachodniejEuropie.JużwpołowiewiekuXIIIrozwinięteztychszkół
uniwersytetywParyżuiOksfordziebędągłównymiośrodkamiówczesne-
gożyciaintelektualnego.Przeniesieniefilozoficznejdziałalnościnajpierw
doszkółkatedralnych,anastępnienauniwersytety,będzieoznaczało
nietylkocentralizacjętejdziałalności,alerównieżzczasemcorazwiększe
ujmowaniejejwramyformalnejorganizacji.Wykształceniebędziezmie-
rzałowkierunkucorazwiększejstandaryzacji,aliteraturafilozoficzna,jak
równieżwykłady,czydysputyfilozoficznecorazbardziejbędąpoddawać
