Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XVIII
KamilPiskała
sięproblemóworganizacyjnych.Czasygarstkipionierów,dźwigają-
cychnaswoichbarkachniemalcałyciężarkierowaniadziałalnością
PPS,powolijużjednakmijały;zasięgsocjalistycznejkonspiracjiwkraju
rósłzmiesiącanamiesiąc,acorazwiększąrolęwjejpracyod-
grywaliprzedstawicielenowegopokolenia,kontestującyniepodzielną
dominacjęwpartiijejfaktycznychtwórców,takichjakWojciechow-
ski,Piłsudski,WitoldJodko-NarkiewiczczyAleksanderSulkiewicz.
Otym,żerozbieżnościmiędzytymidwiemagrupami—zczasem
ochrzczonymimianem„młodych”i„starych”—wynikałynietylko
zróżnicydoświadczeńpokoleniowychczyrywalizacjiowpływy,prze-
konałyspory,jakiewśródsocjalistówrozgorzałypowybuchuwojny
rosyjsko-japońskiejw1904roku,anastępniepoeksplozjistrajkówian-
tycarskichmanifestacjiwpierwszychmiesiącach190525.
Wojciechowski,choćjeszczekilkalatwcześniejsamwadziłsię
zPiłsudskimoto,żepropagowaniehasłaodbudowyniepodległejPol-
skibezjednoczesnegożądania,abyobjąłwniejwładzęrząd,który
będziechciałjąurządzaćnamodłęsocjalistyczną,musioznaczaćka-
pitulacjęideowąPPS26,powybuchuwojnynaDalekimWschodzie
czynniezaangażowałsięwpopieranieakcjimającejnaceluprzygoto-
wanieantycarskichwystąpieńzbrojnychdziękipomocyJapończyków.
WrazzkilkomanajbliższymiprzyjaciółmiPiłsudskiegopodjąłsięprze-
rzucaniabroni—kupowanejnaZachodziezapieniądzepochodzące
odJapończyków—doGalicji,astamtąddoKrólestwadlaformują-
cychsięgrupbojowychPPS2,.SkupieniwokółPiłsudskiego„starzy”
wnabierającejrozpędurewolucjichcieliwidziećprzedewszystkim
uwerturędoogólnonarodowegopowstaniawymierzonegowcarat,
mającegonaceluutworzenienaziemiachKongresówkiniepodległego
państwapolskiego.Spontanicznewystąpienia,ciągłestrajkiimanife-
25Szerzejoprzyczynachiprzebiegurewolucji1905r.naziemiachpolskichpiszę
winnymmiejscu(por.KamilPiskała,Zapomnianarewolucja,w:Rewolucja1905.
PrzewodnikKrytykiPolitycznej,red.KamilPiskała,WiktorMarzec,Wydawnictwo
KrytykiPolitycznej,Warszawa2013,s.16-43).
26Por.JerzyTargalski,Rozbieżnościprogramowo-taktycznewkierownictwiePPS
naprzełomie1899-1900r.wświetlelistówStanisławaWojciechowskiegoiBolesława
Jędrzejowskiego,„ZPolaWalki”1972,nr3,s.161-176.
2,ZdzisławPawluczuk,Konspiratoriprezydent…,s.42-43.
