Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sercaikieszenie.StanisławWojciechowskiiideakooperacji
XVII
„Corazbardziejchylęsiękustarości.Dawneodradzaniesięmojepo
parudniachwypoczynkunależyjużdoszczęśliwejprzeszłości.Jeże-
lipodwóchdniachdroginiewyśpięsiętrzeciego,jestemdoniczego
niezdolny.Poważniemyślęodłuższymwypoczynkuwprzyszłymroku
zagranicą”22.OrganizacjaPPSokrzepłajużnatyle,żeplanytemogły
zostaćzrealizowane.Wpołowie1899rokuWojciechowskiprzekazał
swojekontaktyorazpieczęnadzakonspirowanąwileńskądrukarnią
„Robotnika”iprzezSzwajcarię(zatrzymałsięnakilkatygodniwmu-
zeumwRaperswilu23)wyruszyłdoAnglii.
PoprzyjeździenaWyspyWojciechowskikontynuowałpracęja-
kozecer—początkowowdrukarni„Przedświtu”,teoretycznegopisma
polskichsocjalistów,późniejzaśwprowadzonejprzezrosyjskichemi-
grantów-tołstojowcówdrukarniwPurleigh.Początkowojednaknie
udałomusięznaleźćspokojuiodpoczynku,którychtakpotrzebował.
Wnocyz21na22lutego1900rokuwŁodziaresztowanobowiem
JózefaPiłsudskiegoizajętozakonspirowanądrukarnię„Robotnika”.
WojciechowskizmuszonybyłniezwłoczniewrócićdoKrólestwa,aby
wznowićwydawaniepisma—jegolikwidacjalubczasowezawieszenie
byłybywielkąprestiżowąporażkąPPS—orazodbudowaćrwącesię
siecisocjalistycznejkonspiracji.Wrazzkońcemrokusytuacjaunormo-
wałasięnatyle,żeWojciechowskimógłwrócićdoAngliiipoświęcić
więcejczasuchorejżonie24.
PomimoemigracjiWojciechowskiwciążpozostawałczynnym
członkiemPPS.NależałdojejKomitetuZagranicznego,korespondo-
wałzczłonkamikrajowegokierownictwa,wraziepotrzebywyjeżdżał
teżnakrótkodoKrólestwa,abypomócwrozwiązywaniupiętrzących
22Cyt.za:tamże,s.33.
23WRaperswiluWojciechowskistudiowałdokumenty,korespondencjęiwspo-
mnieniadotycząceantyrosyjskich,radykalnychkonspiracjipowstającychpoupadku
powstanialistopadowego.PokłosiemtejpracybyłabroszuraoSzymonieKonarskim,
którejfragmentyukazałysiępóźniejnałamachemigracyjnego„Światła”(S.W.[Stani-
sławWojciechowski],SzymonKonarski,„Światło”1900,nr8,s.145-156).
24Wojciechowskiod1898r.byłżonatyzMariązKiersnowskich,którąpoznałja-
kojednązkolporterekpepeesowskiej„bibuły”.W1900r.Mariaprzeszłaciężkiporód
(zakończonyśmierciądziecka),poktórymprzezdłuższyczasborykałasięzpoważnymi
problemamizdrowotnymi(por.StanisławWojciechowski,Mojewspomnienia…,cz.1,
s.173,176).
